Vincent van Gogh heeft verschillende versies van zijn irissen en zonnebloemen geschilderd, maar er was nog een ander onderwerp dat hij op diverse manieren vereeuwigd heeft. De Pont de Langlois. Oftewel de brug van de brit, zoals Vincent aan zijn broer schreef.
Wat was er zo bijzonder aan die pont de Langlois bij Arles? De oeververbinding – vernoemd naar een brugwachter – doet een beetje denken aan de Magere Brug in Amsterdam. Van Gogh was een Brabander, maar hij merkte de gelijkenis met de Hollandse ophaalbruggen wel op. Het was in ieder geval een mooie constructie die Vincent aanleiding gaf om met het effect van licht, kleur en perspectief te experimenten. Het is bovendien een illustratie van zijn aangename verwondering over de schoonheid van het landschap rond Arles, waar hij net gearriveerd was. Op zoek naar de plek in Frankrijk waar hij zijn Japonisme kon vieren met een kleurrijk pallet.
Ik heb de verschillende werken (vier olieverf en één aquarel) in een volgorde gezet die toewerkt naar een climax, een echte Van Gogh. Waar het niet langer draait om de waargenomen werkelijkheid, maar om de beleving. Die intenser wordt als je de hitte van de hemel durft weer te geven. Er zijn ook kleine aanpassingen. Vincent kiest een iets lager perspectief, waardoor de brug ook de horizon overbrugt. Hij situeert wat bomen als vingerwijzing naar de hemelkoepel. En hij laat een rijtuig passeren, eerst getrokken door een wit paard, later door een donker rijdier.
Voor Versteeg
De volgorde waarin ze geschilderd zijn, was precies andersom – volgens een beschrijving van het veilinghuis Christie’s. De helderblauwe versie was de eerste. Laveloos van het licht. Meteen raak! Vincent zelf verwees naar deze brug als de pont de l’anglais. Hij was zo trots op deze prestatie, dat hij zijn broeder vroeg het schilderij in te lijsten en aan te bieden aan de Haagse galeriehouder Tersteeg, een aquarellist en vroegere leermeester die kritiek had op Van Gogh’s gebruik van kleur. Zijn reactie: “Dit is het werk van een krankzinnige…”
Later maakte Vincent andere versies, met afwijkende kleuren omdat het weer op de dag verschilde. De aquarel diende om zijn broer een indruk te geven van het werk. Een derde olieverf (de tweede bleek verregend) was bedoeld voor de eigen collectie.
Als ik nog eens naar de schilderijen kijk, heeft Vincent waarschijnlijk drie versies ter plekke gemaakt en later nog twee kopieën toegevoegd. Want van één moment zijn overduidelijk drie versies gemaakt. Dat deed Vincent omdat hij overtuigd was van het commercieel potentiel. Hij schreef zijn broer: “Bewaar die andere versies, want ze worden vast meer waard als de eerste eenmaal verkocht is.” De donkere versie werd in 2003 geveild voor 8,2 miljoen dollar.
Terwijl ik dit schrijf waait de muziek van Starry Starry Night (Don McLean) over van de buren.
Bij Van de Boom Sappen houdt men van grollen en grappen. Daar in het sapbouterbos rijmen ze der de hele dag op los. Dat leidt de aandacht af, want het zijn professionele aanlengers bij Van de Boom. Verdunners! Ja fijn, ze doen daar water bij de … (hi-hi) sappen. En vullen zo de schappen.
Het merk Van de Boom is nu een label van Riedel uit Ede. Dat is wel een verhaal apart. Van de Boom is ontwikkeld in 2016 door Beyond Brands. Kort nadat Riedel in 2017 vanuit FrieslandCampina verzelfstandigd werd, nam de investeringsmaatschappij ook Beyond Brands over om het management te kunnen benutten. Zo belandde Van de Boom in de stal van Riedel. Of andersom. Sla de trom. Riedel, Riedel, speel nog wat en pak je fiedel!
Van de Boom verkoopt sappen met 30% minder suiker. Nogal wiedel, want ze stoppen dertig procent water in de pakken. Ze verkopen echter ook siropen. Daar werkt dat trukje niet. Als je verdikt, kan je niet verdunnen. En dan staan er nog waters op het menu, met een scheutje sap voor de smaak.
Onlangs viel mijn oog weer eens op een kunstwerk. Ik ben geen kenner, slechts een liefhebber en gelegenheidskoper. Een genegenheidskoper. Ik vind iets mooi of boeiend en dan overtuig ik mezelf dat het geld waard is. Dat gaat niet altijd goed. Zo heb ik tijdens een strandwandeling eens vijf kilo purschuim meegezeuld, veronderstellend dat het ambergris was. En stond ik voor schut bij Kunst of Kitsch met een namaakbeeldje uit de Kneng-dynastie. Kneng-kdeng!
Geleid door mijn feilloze instinct deed ik in de aftersale van een online veiling een bod op een schilderij dat gesigneerd was met H. Cassiers. Het betreft een middelgroot winterzicht, een afbeelding van enkele besneeuwde molens aan het water met dreigende wolken aan de horizon. Vlekjes vriesblauw zichtbaar in de lucht. Het werk werd omschreven als een olieverf op linnen. Het veilinghuis mailde me prompt dat ik het werk kon komen afhalen voor de geboden prijs. Wat de gek ervoor gaf.
Hoezo gek? De signatuur is van Henri Cassiers, een Vlaamse meester (1858-1944) die naam heeft gemaakt met schoolplaten, affiches en ansichtkaarten. Er is iets vreemds aan de hand met deze schilder. Zijn oude reclame-posters voor de Antwerpse rederij Red Star Line brengen meer op dan originele aquarellen en olieverfschilderijen. Blijkbaar wordt de decoratieve waarde van zijn werk hoger ingeschat dan zijn betekenis als kunstschilder. Door zijn fellow artists werd Cassiers echter wel gerespecteerd. Hij was mede-oprichter van Les Hydrophiles, een groep aquarellisten in Brussel en omstreken.
Klare lijn
Cassiers was een tijdgenoot van Vincent van Gogh. Beide kunstenaars hebben gemeen dat ze in hun leerjaren beïnvloed zijn door het impressionisme van de belle epoque en later meegezogen werden in het japonisme dat in Parijs populair was. Van Gogh ontwikkelde een unieke explosieve stijl, terwijl Cassiers zijn vaardige hand gebruikte om kunstige illustraties te maken van zeeschepen, automobielen, landschappen en uiteindelijk zelfs klederdrachten.
Veel werk van Cassiers is gemaakt om vermenigvuldigd te worden, gebruik makend van nieuwe druktechnieken. Je ziet er de klare lijn in ontstaan die later met Tintin van Hergé tot grote bloei kwam, een stijl die op zijn beurt weer geïnspireerd is door de Chinese en Japanse prentenkunst.
Reproducties
Voor deze generatie kunstschilders was de verkoop van licenties aan drukkers van posters en ansichtkaarten een belangrijke bron van inkomsten. Van Gogh heeft dat ook even geprobeerd, tevergeefs. Dat was destijds al een punt van discussie onder kunstenaars, want uitgevers en commerciële opdrachtgevers hadden uiteraard een voorkeur voor illustratieve stijlen. Het eindresultaat was toegankelijk, maar meestal ook minder artistiek. De vorm had voorrang op de vent.
Dat neemt niet weg dat er prachtige aquarellen en olieverfschilderijen van Cassiers in omloop zijn. Hij reisde veel in Nederland en plaatste zijn schildersezel bij menig stadspoort, brug, haven en molen om het drama van water, lucht en land vast te leggen in vette oliestreken, of juist met fluïde waterkleuren.
Hotel Spaander
De Vlaming verbleef regelmatig in Volendam, waar hij logeerde in het kunstenaarshotel Spaander. Hij vond er met zijn familie onderdak tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daar liet hij een schilderij achter dat een eeuw later bij Christies geveild werd voor enkele duizenden euro’s. Geen hoge prijs, maar de waarde van een Cassiers lijkt in ieder geval de bodem ontstegen. De originele olieverfs worden langzaamaan meer waard dan de oude affiches.
Merkwaardig: dat geveilde werk is een iets grotere versie van het schilderij dat ik net gekocht heb. Die van Spaander heeft meer details, maar minder kleur. Hun versie is vereeuwigd als litho en ansichtkaart; die van mij niet. Die van Spaander heeft een signatuur rechts; op mijn versie staat de handtekening links.
Mijn Cassiers is te goed om een kopie te zijn, dus ik ga ervan uit dat de meester zelf een tweede variant gemaakt heeft. Voor een bekwame vervalser is de waarde van een Cassiers immers niet hoog genoeg. Het is iets wat kunstschilders destijds vaker deden: één versie voor de patron en een volgende voor de eigen verzameling. Nou moet ik alleen nog een kapitaalkrachtige verzamelaar vinden om onze collectie langzaam uit te breiden. En een museum te bouwen. In Vlissingen bijvoorbeeld, waar de volksverhuizers uitgezwaaid werden.
Update > Anderhalf jaar later kwam ik een vergelijkbare afbeelding tegen op een schilderij van een Apols. Is dat Louis Apol, een tijdgenoot van Cassiers die bekend was om zijn winterlandschappen? Of zien we hier een kopie van een amateur?
Dit Zicht op Zierikee bracht in 2021 op een veiling van Maison Jules in Gent duizend euro op.
Update 2 > Er werd een olieverf (gemengde techniek) van Cassiers aangeboden op een online veiling. Het is volgens de verkoper een Veluws Tafereeltje. Ik zie een huishouden in Anton Pieck-stijl, niet mijn smaak. Wel decoratief met al dat blauw. Kijk ik naar de kasseien op de vloer, dan vermoed ik dat het een Vlaams boerenwoning is. Cassiers was bij mijn weten nooit op de Veluwe.
De waarde wordt geschat tussen de €3000- en €4000-. Het schilderij verhuisde uiteindelijk voor een slordige drieduizend euro naar een liefhebber in de VS.
Europese winkelketens lopen voorop met de ontwikkeling van huismerk, maar Amerikaanse retailers leren snel bij. En dus volgen ook de Amerikaanse webwinkels dit spoor. Amazon verkoopt al een jaar of zeven producten onder private label. Enkelen zijn zelfs best-sellers, en wie wat moeite doet kan ze ook in Nederland bestellen.
Huismerk is het eigen product van een winkel, waarmee de retailer zich probeert te onderscheiden van de concurrentie. Het huismerk-assortiment heeft verschillende functies in het totale aanbod van de winkel. Met basisproducten of whitelabel duikt de verkoper bijvoorbeeld onder de gemiddelde prijs. Met regulier huismerk biedt hij een alternatief voor de bekende grote merken. En met premium private label bedient de winkelier speciale doelgroepen: liefhebbers van luxe, van streekproducten of van bio bijvoorbeeld.
Webwinkels ontdekken deze aanpak ook, Amazon voorop. In 2009 begon ’s werelds grootste webwarenhuis met zijn eerste huismerk Amazon Basics. Voornamelijk spullen voor de home office. Eén van de productgroepen waren batterijen. Binnen enkele jaren verkocht Amazon één op elke drie batterijen die online aangeschaft worden in de VS.
Sindsdien expandeert Amazon in nieuwe productgroepen. Niet alleen met whitelabel basics maar ook met fancylabels die iets meer cachet aan het aanbod geven. Gartner telde in 2018 al meer dan tachtig Amazon private labels. Zoekt een bezoeker van het webwarenhuis naar een generiek product (merknaam niet genoemd in zoekwoorden) dan is de kans groot dat Amazon een eigen huismerk als eerste aanbeveelt, constateerde The New York Times datzelfde jaar. De omzet onder huismerk zou inmiddels goed zijn voor meer dan een kwart miljard dollar (op een totaal van 44,7 miljard dollar in 2018) en 2% van het volume dat Amazon verscheept.
Premium Private Label
Een premium niveau is nog niet gesignaleerd. Dat is ook wel de hogeschool van het huismerk, want met premium private label spreken retailers de liefhebbers aan. Dan staat niet kostenreductie bovenaan het verlanglijstje, maar waardetoevoeging. Wellicht dat de overname van Whole Foods tot kwaliteitsverbetering leidt, want deze retailer doet nadrukkelijk wel aan premium. Het zijn echter twee botsende scholen, want in de ogen van kostenbewuste inkopers maken premium product-ontwikkelaars het assortiment vooral erg duur.
Het vraagstuk van lean luxury levert een interessant probleem op. Hard discounters zoals Lidl en Aldi hebben de logistiek van basics zo geperfectioneerd dat ze dezelfde aanpak geleidelijk ook op betere kwaliteit kunnen toepassen. Verschil is dat ze premium assortiment in thema-weken aanbieden: in korte tijd een grote hoeveelheid. De ene week zijn het Griekse producten, de volgende week experimenteren de hard discounters met bio-assortiment. Dat geldt ook voor durables: elke week nieuwe partijen.
Zover is Amazon nog lang niet. Het webwarenhuis lanceert producten op een test & repeat basis, beginnend met kleinere batches en pas bij gebleken succes wordt het volume verhoogd. Maar Amazon wil uiteraard ook de lifecycle van producten kunnen voorspellen. Niet blijven zitten met winkeldochters. Dat is nodig om uiteindelijk ook winst te maken op huismerk. Analisten stellen dat Amazon sowieso niets verdient aan zijn eigen retail-activiteiten, maar de huismerken leveren gegarandeerd geen bijdrage aan de winst van dit webwarenhuis.
Huismerk in Europa
Veel Amazon huismerken zijn via het distributiecentrum in Duitsland ook in Nederland verkrijgbaar. Onder het label Amazon Basics zien we maar liefst zestien productgroepen, variërend van dierenspullen tot auto-accessoires. Verder duiken ook enkele kleding-labels op. Onder de naam Amazon Essentials verkoopt het webwarenhuis eenvoudige shirts en jackets. Maar ook het label Buttoned Down wordt gebruikt voor eenvoudige kleding. Kijken we dan naar Goodthreads dan wordt het aanbod al wat luxer. Enkele items in dameskleding onder de naam Lark & RO. En Spotted Zebra is het label voor kinderkleding.
Onder de naam Rivet verkoopt Amazon meubels, behang en gordijnen. Het Duitse assortiment is echter beperkt en enkele items kunnen in Nederland niet geleverd worden. Daar missen we niets aan, want de Amerikaanse smaak is tamelijk gedateerd.
Ook in levensmiddelen is Amazon actief. Papierwaren van Presto! Luiers en baby-wipes van Mama Bear. Scheermesjes van Solimo. Maar ook kattenvoer van Lifelong.
Soms heeft een label meerdere toepassingen. Het merk Solimo zien we bijvoorbeeld terug op kattenvoer, elektrische tandenborstels, vitaminetabletten en energybars. Maar ook ketchup, mosterd en mayonaise. Terwijl het label Presto! ook gebruikt wordt voor wasmiddelen. Dan is de merk-architectuur in de war.
Onder het label Happy Belly zijn in het webwarenhuis noten, zuidvruchten en koffie verkrijgbaar. We vinden ook enkele Whole Food items in Duitsland. En verschillende Italiaanse delicatessen onder het label Wickedly Prime. Zo kruipt premium er toch geleidelijk in.
Lifestyle label?
En dan zijn er nog bijzondere productgroepen. Amfit is het huismerk voor fitness-levensmiddelen zoals energy-bars en wei-poeders. En Umi is een Europees project onder hoede van het interne bureau D1. Er is vanuit Londen een lijn Umi Elite, een lijn Umi Plus en een lijn Umi Essentials opgezet, maar of het een merk in opkomst is of een neergaand label is niet duidelijk. Misschien dat ze bij Amazon het idee van een lifestyle label niet helemaal begrijpen. Moeten ze eens bij Muji of Hema kijken.
Het onderzoeksbureau Marketplace Pulse bekeek 23.000 producten die Amazon onder huismerk verkoopt en stelde vast dat de consument in het algemeen niet geneigd is de voorkeur te geven aan deze artikelen, ook niet als Amazon ze hoger in de zoekresultaten plaatst. “Het idee dat Amazon een product kan introduceren en daarna door magisch datagebruik een hele productgroep kan domineren is slechts een samenzweringstheorie,” zegt Juozas Kaziukenas, oprichter van Marketplace Pulse. “Je ziet dezelfde voorbeelden overal opduiken, maar het merendeel van hun producten heeft weinig succes. Menig gevestigd bedrijf heeft betere verkoopresultaten en weinig last van de huismerken van Amazon.”
Het vakantiebedrijf Sunweb was lang een prijsvechter, maar sinds 2017 is ook beleving een factor van belang geworden. Sunweb wil zijn klanten een heugenswaardige vakantie bieden: creating memories.
Om die boodschap over te brengen is in 2017 de hele huisstijl aangepast. Sunweb heeft een speelse look & feel gekregen. Bij die aanpassing is ook het interne productiehuis betrokken. Een bedrijf als Sunweb met labels als Gogo, Beachmasters, Eliza was Here en Primavera Reizen verwerkt veel content voor reiscatalogi, websites en blogs, dus dan is een interne content-afdeling geen overbodige luxe.
De wortels liggen in Nederland (Gogo Tours) en de Benelux blijft een belangrijke markt, maar de onderneming heeft inmiddels een hoofdkantoor in Zwitserland en is recent in handen gekomen van het Duits-Scandinavisch beleggingsfonds Triton. Er wordt op een internationaal publiek gemikt. Wielrennen is in veel markten een populaire sport, dus doet Sunweb aan sponsoring van internationale wielerploegen. Meest bekende koprijder van Team Sunweb: Tom Dumoulin.
De sponsor vraagt niet alleen van zijn wielrijders dat ze hard fietsen; Tom Dumoulin moet ook in commercials opdraven. Nou zou je verwachten dat zo’n topsporter naar een aangename zonbestemming wordt gevlogen, maar voor de campagne Creating Memories is Dumoulin in een groot archief gezet. Daar in de duistere kelder onder het hoofdkantoor mag hij laatjes opentrekken.
Archief centraal
Het is al een ouder campagne-thema van Sunweb, dat archief. Iemand vond het een lumineus idee om memories uit lades te laten opduiken, als opvliegende prentenbriefkaarten. Sindsdien zien we Sunweb in het sterblok met commercials waarin een archief centraal staat. Dat komt ervan, met zo’n pretentieuze slogan. De archief-spotjes zijn ook nog eens volstrekt fantasieloos geproduceerd.
Nou vraag ik me af: maakt Sunweb zulke armoedige spotjes in eigen huis of is dat uitbesteed? Een eerdere commercial was ook al zo’n bij elkaar geplakt zootje. Oh, kun je dit er ook nog even bij vertellen? Ontdek de vakantie op het ritme van jouw leven. Terwijl er zoveel prachtige functionele commercials gemaakt worden over wintersport en zonbestemmingen. Het lijkt erop dat er bij het interne productiebureau van Sunweb iemand rondloopt die af-en-toe zijn wil oplegt. Er moet binnen een week iets gemaakt worden met Dumoulin! Verzin maar wat leuks.
De zoektocht naar een tone-of-voice is ook te zien in het eigen wielerprogramma van Sunweb onder het label Creating Emotions. Daar zien we Viggo Waas en Peter Heerschop wat bijschnabbelen met een glimlach. Iemand zou eens een dopingtest op Heerschop moeten loslaten. Het komt tamelijk gekunsteld en gehaast over. Dat kan Sunweb veel beter.
Een winterlandschap kan indrukwekkend zijn in grauw en grijs. De Vlaamse kunstschilder Piet Mees vulde tientallen, misschien wel honderden doeken met besneeuwde boerderijen in een wit landschap. Alleen aan de horizon glooit rood avondlicht tegen dreigende wolken. Kitsch avant la lettre.
Typerend zijn bovendien de hooibergen die als besuikerde cupcakes in het landschap staan. En het meanderende beekje dat de hemel weerspiegelt. Het moet een populair thema geweest zijn, want dit tafereel hangt in vele Vlaamse huishoudens.
Zeker ook omdat vrijwel hetzelfde beeld navolging kreeg in het werk van Henri-Jozef Pauwels (1903-1983). In plaats van een gloeiende horizon voegde HJ oplichtende raampjes in de boerderijen toe. Thuis brandt de haard! Piet Mees wordt omschreven als een expressionist, terwijl Pauwels geldt als een impressionist. Maar het resultaat is vergelijkbaar.
Het gevolg van deze winter overload: de waarde van deze prachtige schilderijen is doorgaans beperkt tot minder dan honderd euro. Op een online veiling bracht zo’n winterdoek van Pauwels een slordige 112 euro op. Dat kan echter ook reden zijn om juist te gaan verzamelen!
Beheer cookie toestemming
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan tbv Google Analytics en Youtube.
Functioneel Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.