Aan low-involvement en low-frequency bestedingen kunnen retailers veel geld verdienen. Kijk maar eens wat een vergiet kost bij Blokker of bij de HEMA. Zulke achteloze aankopen stellen winkelketens in staat om scherp te concurreren met andere aanbiedingen. Wat je verliest op loss leaders, maak je goed op profijtpakkers. Batterijen zijn bv een productgroep waarop sommige winkels veel winst maken.

Het verhaal dat Amazon inmiddels zo sterk is dat ze Duracell in één seizoen van de positie als marktleider in batterijen verdreven hebben, is een vergissing. De bron van die misvatting is panelonderzoek (van 1010DATA) waar je uit mag afleiden dat Amazon met zijn huismerk basisbatterijen in de Verenigde Staten binnen een jaar online meer is gaan verkopen dan Duracell. Dat is op zich indrukwekkend, maar als je beseft dat ook in de VS meer dan 96% van alle batterijen offline over de toonbank gaat, wordt de prestatie van Amazon toch in een ander perspectief geplaatst.

De manier waarop Amazon batterijen verkoopt, laat iets zien van de Amazon-logica. Voor een kleine verpakking rekent het webwarenhuis namelijk een hoge prijs. Veel hoger dan andere winkelketens. Maar bestel je bij Amazon in de USA of de UK een verpakking met honderd AA-batterijen, dan concurreert het webwarenhuis ineens met Lidl en IKEA, de goedkoopste aanbieders. Amazon stimuleert dus grossiersgedrag bij zijn klanten, zeker bij de Prime-doelgroep die bezorging afrekent via een abonnement.

Op het Europese vasteland speelt Amazon dat spel nog niet. Europese klanten kunnen alleen dure huismerk-batterijen bestellen: fat cat batteries. Als we wat prijzen vergeleken op de Nederlandse markt en dan zie je meteen dat Amazon met zijn huismerk Basic niet in de buurt komt van echte lean retailers zoals IKEA, Lidl, Aldi en zelfs HEMA en Albert Heijn.

• 1,79 (12 zink-kool AA > Panasonic) Action
• 1,79 (10 alkaline AA > Alkalisk) IKEA
• 1,89 (10 alkaline AA > Aerocell) Lidl
• 1,79 (8 alkaline AA > Topcraft) Aldi
• 1,89 (8 alkaline AA > AH Basic) Albert Heijn
• 2,50 (10 alkaline AA > Basic) HEMA
• 1,29 (4 alkaline AA > Ansmann) Batterijenstunter
• 2,99 (10 alkaline AAA) Jumbo
• 1,99 (4 alkaline AA) Kruidvat
• 4,81 (8 alkaline AA > Amazon Basic) Amazon
• 3,86 (4 alkaline AA > Philips) Blokker

IKEA bij Amazon

Ook bij Blokker zijn alleen dure batterijen te koop, maar dat komt omdat het huismerkbeleid bij deze onderneming verdampt is. Blokker heeft geen basic batterijen meer. Jumbo heeft dat ook niet op orde. Zelfs bij prijsstunter Kruidvat zijn basisbatterijen drie keer zo duur als bij IKEA. Dat wordt geaccepteerd zolang er maar een duurder A-merk naast ligt. Dat is ook wat Amazon in Europa doet. Bij IKEA kost één alkaline AA batterij 18 cent, bij Amazon is de stuksprijs zestig cent. Dat is ruim drie keer zo duur.

Wat gebeurt er wanneer IKEA zijn batterijen via Amazon gaat verkopen? Dat is geen theoretische vraag. Bij alle vestigingen van Amazon zijn batterijen van IKEA te bestellen. Dat zijn echter aanbiedingen van handelaars. In de Verenigde Staten is dat ondermeer Island Dogs die $11.34 in rekening brengt voor twee 10-packs, dat is $5.67 per stuk. Bij IKEA zelf kost zo’n 10-pack $2.99. Er zijn in de VS meer traders die IKEA-batterijen verkopen.

Hetzelfde is te zien in Engeland. Verschillende handelaars die batterijen van IKEA verkopen, vanaf £3.74 per 10-pack. Bij de lokale IKEA kost zo’n pakje £2.25. Maar in de UK wordt inmiddels hard geconcurreerd door deze IKEA-traders, want de goedkoopste aanbieder doet ook aan gratis bezorging.

Nederlandse klanten die IKEA-batterijen bij Amazon willen bestellen kunnen terecht bij de Duitse vestiging van het webwarenhuis. Ook daar verschillende traders, de prijs begint bij €7,45 per 10-pack (inclusief thuisbezorging). Dat aanbod is afkomstig van een Britse handelaar, dus de batterijen worden vanuit Engeland verscheept. Er zijn ook Duitse traders, maar daar kost een bestelling meer dan twintig euro voor tien AA-batterijtjes. Bestel dan maar gewoon direct bij IKEA, dat kan immers ook.

Logica van vraag en aanbod?

De oorzaak van deze krankzinnige prijsverschillen is een optelsom van factoren. Het grote onderscheid illustreert dat hetzelfde product bij verschillende retailers een andere rol heeft. Elk hanteert zijn eigen logica. Dat is mogelijk omdat batterijen voor de meeste kopers een low-interest en low-frequency aankoop zijn. Consumenten besteden er niet veel aandacht aan, dus retailers durven soms een prijs te vragen die vele malen hoger is dan elders. Kijk maar eens wat batterijen bij een benzinestation kosten.

Er worden door de grote retailers klantgroepen met een verschillende prijsperceptie en inkoopgedrag bediend. De prijsbewuste rationele klant houdt zijn voorraad op peil door in te kopen bij IKEA of een andere prijsaanbieder. De impulsklant koopt pas wanneer batterijen nodig zijn, prijs speelt geen rol. Daar zitten ook de A-merkkopers bij. De gemaksklant laat ze bezorgen. Is minder prijsgericht. De laatste groep dat zijn ook mensen die Amazon Prime nemen. Vandaar dat Amazon een impulsaanbod heeft (8-pack) en een prijs-concurrerend aanbod (100 pack) voor de klant die vooruit denkt.

Een meting in 2010 van de website Batterijvergelijker (zie verderop) toont ruwweg hetzelfde resultaat als de recente vergelijking.