Portfolio poker: zo wordt het spel weleens genoemd van grote multinationals die met enige regelmaat hun merken en activiteiten herschikken. Daarbij spelen marktkrachten een rol. Ze kopen marktaandeel, distributiekracht of inkoopmacht. Maar soms is het ook gewoon een spiel om shareholder value te creëren.
Die beurs komt ineens in beeld voor JDE-Peets. In de naam zien we bekende koffiemerken als Jacobs, Douwe Egberts en Peet’s terug. Al die merken zijn de afgelopen jaren bijeen gesprokkeld met geld van JAB, de John A. Benckiser Holding company.
Benckiser is groot geworden met de productie van Calgon, een wasmiddeltoevoeging om de effecten van kalkrijk zogenaamd hard water te verminderen. Het bedrijf wordt geleid door de Reimann familie, nazaten van de chemicus Karl Ludwig Reimann die met de dochter van oprichter Benckiser trouwde. Kort voor de eeuwwisseling fuseerde het Duitse bedrijf Benckiser onder leiding van de Nederlander Bart Becht met de Britse onderneming Reckitt. Dat bedrijf was bekend van zijn blauw, een toevoeging om witte was nog witter te laten lijken.
De ondernemingen waren elk belust op groei door acquisities, dus samen werden ze een sterke overname-machine. Al snel beschikte de combinatie over een indrukwekkende portfolio aan bekende merken die via de drogist en supermarkt verkocht worden: Airwick, Clearasil, Dettol, Durex, Scholl, Strepsils, Woolite.
Enkele jaren eerder had Benckiser al het bedrijf Coty overgenomen, van oorsprong een Franse producent van parfums. Coty groeide op armslengte afstand van Reckit-Benckiser uit tot de grootste parfumfabrikant ter wereld. In 2013 werd Coty naar de beurs gebracht. JAB Holding heeft nu een belang van 37%.
Koffie
In 2012 ondernam JAB Holding een vergelijkbare move in de koffiemarkt. Die zomer kochten de Duitsers 13% van de aandelen van DE Master Blenders. In het najaar werden vervolgens Peet’s en Caribou overgenomen, twee Amerikaanse koffieketens. JAB verwierf in 2013 alle overige aandelen van DE Master Blenders en fuseerde dat bedrijf in 2014 met de koffie-activiteiten van de Amerikaanse onderneming Mondelez. De nieuwe combinatie werd Jacobs Douwe Egberts genoemd. Interessant, want Jacobs is van oorsprong ook een Duits merk.
Jacobs Douwe Egberts is na Nestlé de tweede koffiebrander ter wereld. Maar nu heeft JAB Holding het voornemen om dat koffiebedrijf samen te voegen met zijn koffieketens Peet’s en Caribou Coffee, en de combinatie naar de beurs te brengen als JDE-Peets. Eigenlijk hetzelfde als wat eerder met Coty gedaan is.
Wat weinig mensen beseffen, is dat Peet’s ook Nederlandse wortels heeft. Peet’s is genoemd naar Alfred Peet, een Nederlandse migrant die in de jaren zestig een koffiebranderij in San Francisco begon. Peet heeft mee aan de basis gestaan van Starbucks, want de oprichters van dat merk zijn door Alfred opgeleid.
Het leven van Peet wordt verteld in een biografie, geschreven door Jasper Houtman. Daar is een mooie film van te maken, want Peet is nou zo’n typische koffie-nerd die net als Woody Allen’s Zelig achteloos door de wereldgeschiedenis wandelt. Hij zat als dwangarbeider in Duitsland, maakte als buitenstaander de politionele acties in Indonesië mee en belandde in Berkeley (San Francisco) toen het hippie-tijdperk begon.
Was het een koffie-liefhebber? Peet dronk liever een kopje thee…