Mooi schilderij van Piccadilly Circus op een online veiling. De maker is een Zeeuwse schilder. Hij is nog actief en maakt prachtig werk: Willem Heytman. Zijn stijl varieert van het foto-realisme via magisch realisme tot impressionisme. Ik vind zijn werk adembenemend. Je mag het ook vakkundige kitsch noemen.
Op de veiling vond ik een schilderij waarop Piccadilly Circus met zijn kenmerkende lichtreclames is afgebeeld. Het gaf me de volgende indrukken. Ik zie deze afbeelding als een verwijzing naar schilderijen die eind 19e en begin 20e eeuw werden gemaakt, toen elektrische straatverlichting werd geïnstalleerd en straten werden geasfalteerd. Dat veroorzaakte spiegelingen op een nat wegdek die voordien ongekend waren. In alle metropolen begonnen jonge kunstschilders straatbeelden te maken met opvallende lichteffecten, eerst met koetsen en later met klassieke automobielen en omnibussen.
De vertekening in de weerspiegelingen paste perfect bij het impressionisme. Een mooi impressionistisch werk is een demonstratie van schildersvaardigheid. Die stijl nodigt immers uit tot ruwe streken met trefzekere accenten. De stadsschilderingen die Floris Arntzenius van Den Haag maakte, de Amsterdamse etalages van Isaac Israels: we zien overal de verwondering over het nieuwe kunstlicht. Zij werden geïnspireerd door Eugène Galien-Laloue, een Franse schilder uit de Belle Epoque die prachtige straattaferelen vereeuwigde.
Vakkundige Kitsch
Deze winterse stadsgezichten waren zeer gevraagd en werden zelfs naar de Verenigde Staten verscheept. Galien-Lalou kreeg al snel vele navolgers door heel Europa. De eerste generatie zag zulke straten met eigen ogen, maar latere generaties schilderden de straatbeelden over van oude ansichtkaarten. Er zijn nog steeds kunstschilders die decoratieve stadsbeelden maken met koetsen, paarden en oldtimers. Vakkundige kitsch. Het genre verkoopt altijd goed.
Heytman heeft zo-te-zien iets vergelijkbaars gedaan met Picadilly Circus. Een ansichtkaart nageschilderd. We vinden zelf de originele foto’s van Piccadilly Circus terug, in het befaamde John Hinde Archive. Andere voorbeelden zijn ook hier (in Haarlem) daar (in de VS) te vinden. De Haarlemse galerie heeft tevens prachtige Amsterdamse stadsgezichten te koop. Verder vind ik New York by Night en talloze schilderijen met klassieke race-scenes, mooi nageaapt van Frederick Gordon Cosby.
Ansicht-schilderen
Ansicht-schilderen is geen nep, geen schande. Het resultaat is prachtig en het effect is bewonderenswaardig. Even waan je je als toeschouwer in de jaren vijftig en zestig, toen lichtreclames nog echt met neon en gloeilampen geconstrueerd werden. Het doet me ook denken aan de outsider art van André Demonchy en Willem van Genk, die een fixatie had op treinen en trolleybussen.
Het schilderij wisselde van eigenaar voor € 400- en wat kosten. Die houden we voortaan in de peiling, want er komen koopjes (zoals deze) voorbij. Ik snap dat mensen bereid zijn tien keer zoveel te betalen, simpelweg omdat deze kunst goed past bij een interieur.
Waar vinden we nog meer kunst van Willem Heytman?