Welke plaats zou dat zijn? Die vraag dringt zich op als er weer eens een fraai stadsgezicht voorbij komt tussen de eindeloze serie schilderijen bij online veilingen. Deze keer werd mijn blik getrokken door een rivierzicht met oude stadspoorten en kerktorens. Is het Arnhem of Kampen? Antwerpen misschien?

Google helpt. Het blijkt een kopie van Gezicht op Delft te zijn, nota bene een beroemd schilderij van Johannes Vermeer. Volgens sommigen het mooiste werk ooit in Nederland gemaakt. De veilingmeester noemt deze naam echter niet en ook de West-Vlaamse verkoper lijkt zich onbewust van het oorspronkelijke werk dat te zien is in het Mauritshuis. Die heeft slechts een signatuur gevonden: H. de Champ. Dat lijkt me een nom de plume van een zeer vaardig schilder, want ik zie zelfs de spekbanden van de Rotterdamse Poort terug.

Akkoord, het niveau van de details is niet vergelijkbaar met dat van Vermeer zelf. Maar zijn doek is vier keer zo groot als deze kopie. Wie maakt zoiets? Het kan een opdracht zijn van een liefhebber die gewoon zo’n Gezicht op Delft in zijn eigen salon wil hebben. Een rooksalon zo te zien. Maar het kan ook een werk zijn van een impressionist die zijn vaardigheid wil demonstreren. Of ervaring wil opdoen met de technieken die Vermeer al hanteerde. Een voorbeeld is advocaat Paul ’t Sas die op zijn kantoor een zelfgemaakt Gezicht op Delft (pdf) heeft hangen. Gewoon, voor eigen genoegen.

Vingeroefening?

H. de Champ, dat zou een Van het Veld kunnen zijn. Henry van de Velde wellicht, die begon immers als kunstschilder voordat hij de basis legde voor Bauhaus. Maar misschien was het wel een vingeroefening van Jan Weissenbruch, een kunstschilder die wel de Vermeer van de 19e eeuw werd genoemd. Van deze schilder vind ik wel vaker werk op veilingen, ook al wordt dat soms aan anderen toegeschreven. Kijk bijvoorbeeld eens naar de stadspoort van IJsselstein en je ziet hoe deze schilder door Vermeer geïnspireerd was.  Toch eens uitzoeken of hij ook onder pseudoniem actief was.

Een kwartier voor de afloop van de veiling zijn de bieders niet verder gekomen dan 74 euro. De veilingmeester verwacht twee tot drie keer dat bedrag voor een paneel van vijftig bij zestig. Het origineel is vier keer zo groot. Wat zou jij betalen voor dit Gezicht op Delft?