Elke week vink ik tientallen schilderijen aan die me opvallen bij online veilingen. Op een rustig moment kijk ik wat beter en doe ik onderzoek. Dan valt negentig procent af. Bij de resterende tien procent bevond zich deze week een portret van een jonge vrouw. Daar heb ik op geboden.

Waarom dit portret? Er was geen schilder bekend, maar het doek en raam lijken 19e eeuws. De stijl en kwaliteit van het werk doen me aan Isaac Israels denken. Via Israels kwam ik vervolgens bij de Amsterdamse Joffers uit. Daar kijken we zo naar. Twee minuten voor het einde van de veiling was het bieden bij €152- blijven steken. Ik had al €201- ingesteld voor de laatste tien seconden, toen twee andere liefhebbers hun zenuwen niet konden beheersen. In no-time steeg de prijs boven de vierhonderd euro, waarna één van de twee het portret in eigendom kreeg voor €442-, met kosten circa vijfhonderd euro.

Is het dat waard? Ik vind van wel. Wat kost een poster in een mooie lijst? Wat betaal je voor de herdruk van een oude affiche? Deze koper heeft voor een paar honderd euro een origineel werk in huis dat nog naar olieverf ruikt. En als je gelooft dat het een authentieke Israels is of een werk van de Joffers is, dan heb je voor een veelvoud aan beleving.

Thérèse Schwartze

Nou gaan we dit schilderij even naast enkele andere portretten van Israels plaatsen. Vaak zie je dan de verschillen en overeenkomsten veel beter. Let op de kwaliteit van het haar, de huid, ogen en lippen. Eigenlijk toont het geveilde schilderij meer details dan Israels normaliter doet. Kijk naar de achtergrond. Ik ben er nog niet uit, maar het is wel een prachtig portret.

Kan het Nelly Bodenheim (1874-1951) zijn? Zij was een tijdgenoot van Israels, verkeerde in dezelfde kunstkringen en is tenminste één keer door hem op het doek gezet. We zetten weer enkele afbeeldingen van Nelly op een rijtje.

Bodenheim was lid van een groep die de Amsterdamse Joffers genoemd werd. Die werkten veel samen en maakten ook portretten van elkaar. Kijken we eens naar enkele werken van de kunstschilder Thérèse van Duyl-Schwartze (1851-1918) die veel portretten maakte in Amsterdam en omstreken. De achtergronden maakte ze vaak donker, naar voorbeeld van Franz von Lenbach, maar ook Rubens en Velázquez. Uit haar penselen komen wel de details die we bij Israels niet zien. Kan het zijn dat er een portret van Bodenheim door Schwartze geveild is?

(bronnen: Mark Smit Kunsthandel, Simonis Buunk, kunsthandel Ivo Bouwman, Studio 2000, )