Bitvavo stoort zich aan berichtgeving waarin wordt getwijfeld aan de solvabiliteit van het bedrijf. Nadat bleek dat er een gat van 280 miljoen euro in de dekking van uitstaande gelden was gevallen, heeft Bitvavo diverse potjes en laatjes geopend om de balans weer te herstellen. Dat verhaal wordt nu door de populaire crypto-columnist Madelon Vos de wereld in gestuurd. Zal het verontruste klanten kalmeren of is een bankrun niet te stoppen?

Wat vooraf ging. De op één na grootste cryptobeurs ter wereld (FTX) implodeerde onlangs toen bleek dat er miljarden dollars tekort kwamen om lopende verplichtingen te dekken. In zijn val sleurde FTX vervolgens andere bedrijven mee, waaronder Genesis Trading in Engeland dat plots 1,6 miljard dollar mist. Eén van de geldschieters van Genesis bleek het Nederlandse Bitvavo te zijn, dat 280 miljoen euro van zijn rekeninghouders heeft ondergebracht bij dit bedrijf. In Quote bevestigde Bitvavo-CEO Mark Nuvelstijn dat het gat gedekt is met gelden die ‘op de plank‘ liggen, maar uit kritische vragen van FD nadien bleek dat Bitvavo reeds uitgekeerde dividenden moet terughalen om alsnog tegenwicht op de balans te creëren.

Bedrijf als onderpand

Hoe werkt dat? Wie een lening aangaat, krijgt soms de vraag: heeft u een onderpand? Bitvavo wordt eind 2022 geconfronteerd met een dreigend gat van 280 miljoen euro, omdat niet duidelijk is of het aan Genesis Trading (een activiteit van de Digital Currency Group) uitgeleende geld ooit terug komt. Dat geld van spaarders ligt niet echt bij Bitvavo ‘op de plank’ want winsten uit voorgaande jaren zijn al grotendeels uitgekeerd aan de aandeelhouders (oprichters De Boer, Baardse en Nuvelstijn). Die zouden daarom toegezegd hebben 100 miljoen en nog eens 25 miljoen euro terug te storten om het gat te dekken, mocht het geld van Genesis niet terug komen.

Daarnaast stopt Bitvavo alle winst van 2022 in de noodvoorziening: geschat op 65 miljoen euro. Tel daarbij het bestaande Eigen Vermogen van 33 miljoen en toegezegde kredietfaciliteiten van 70 miljoen, en het bedrijf bereikt op het nippertje de overkant van de sloot. Wat is dan het onderpand? Het hele lopende bedrijf en alle winsten uit twee opeenvolgende jaren.

Toch rammelt ook dit verhaal. De balans is weliswaar hersteld, maar als het volledige bedrag moet worden terugbetaald, betekent dat waarschijnlijk het einde van het bedrijf. Eigen Vermogen is immers geen reservepotje. Kredietfaciliteiten zijn bovendien niet onvoorwaardelijk ter beschikking gesteld. Wat doen die kredietverleners als alle reserves aangesproken worden om spaartegoeden te vergoeden?

Zelfs de toezegging van aandeelhouders om uitgekeerde dividenden terug te storten, hangt van pleisters aan elkaar. Al geeft het wel een blik achter de schermen: 165 miljoen winst in 2021 waarvan 110 miljoen is uitgekeerd aan de drie oprichters. En een accountant die eind 2022 nog bezig is om de boeken over 2021 af te sluiten. Geen vertrouwenwekkende informatie.

Bitvavo bang voor een bankrun

Bitvavo was niet blij met het verhaal in het FD. Bovendien vindt Bitvavo dat er eigenlijk geen sprake meer is van een gat, nu er links en rechts fondsen zijn gevonden om de inleg van crypto-spaarders (stakers) desgewenst allemaal terug te betalen. De bedrijfsleiding vertrouwt er op dat de gelden van Genesis alsnog voor de dag komen. Een herstelplan wordt over een week verwacht, meldde CoinDesk (een nieuwskanaal dat eigendom is van de Digital Currency Group) op 21 december. De toegezegde update bleef echter uit.

De cryptobeurs maakt daarom gebruik van zijn eigen eco-systeem aan influencers om de klantenkring gerust te stellen en te voorkomen dat er een bankrun ontstaat. Dat is immers het echte risico. Wanneer crypto-spaarders massaal hun inleg terug eisen, moet Bitvavo zijn reserves daadwerkelijk aanspreken. Dan wordt de eerder beschreven dekking echt van belang. Bitvavo probeert die dreigende onrust te sussen. De cryptobeurs koopt tijd, in de hoop dat het probleem vanzelf verdampt.

Suskanalen

Voorop bij de sus-troepen lopen Madelon Vos en Vilijam Georgiev van Fintastic Media Group. Vos heeft naam gemaakt als crypto-columnist bij IEX.nl, Business Insider en Cryptocast van BNR Nieuwsradio. Nu verspreidt ze videocontent via haar eigen kanalen  op Youtube (100.000+) en de MoneyTalks community met een paar duizend deelnemers.  Ze heeft ook een NRTO-keurmerk, een stempel dat je mag tonen als deskundig en transparant trainer. Zo transparant is Vos niet, want betalende leden van MoneyTalks moeten tekenen voor geheimhouding en een boete betalen als ze toch kletsen.

In haar recente podcast (25 december) over Bitvavo erkent Vos dat ze gesponsord wordt door Bitvavo en dat ze als affiliate (a=8B67093F94) verdient aan transacties die worden uitgevoerd door nieuwe klanten die ze vanuit haar kanalen en communities aanbrengt. Die eerlijkheid is wel nodig, want ze spreekt zich uit tegen journalisten die kritisch schrijven over Bitvavo. “Er zijn ook mensen die zich onafhankelijk journalist noemen, die hier een totaal verkeerd beeld van schetsen. Die hebben de onderliggende documentatie niet gezien.”

FD Unfair?

Het artikel in Financieel Dagblad noemt ze unfair.

Vos heeft van de directie van Bitvavo wat lijstjes gekregen en meent daarom dat ze de onderliggende documentatie kent. Ze bezweert dat ze open en eerlijk haar mening geeft over Bitvavo. Vos beweert bovendien dat Bitvavo al aanbiedingen heeft gekregen van partijen die in ruil voor financiële steun een belang willen nemen. Daar twijfel ik allemaal geen moment aan, maar ik vraag me wel af of Vos de informatie die ze krijgt van Bitvavo op waarde weet te schatten. Ze lijkt vooral na te praten wat haar voorgeschoteld wordt.

Terugkijkend geldt dat ook voor haar eerdere analyse (18 december) van het probleem dat Bitvavo kreeg door het tekort bij the Digital Currency Group. Geen eigen inzichten. Vos leest voor wat er elders in de media geschreven is. Ze roept scoop, leuk om een keertje zelf te zeggen en laat dan zien dat het nieuws van Protos afkomstig is. Ze signaleert ook niet dat de daarop volgende geruststelling van Mark Nuvelstijn tekort schiet.

Vos noemt verder niet dat Bitvavo pas informatie verstrekt als de media vaststellen dat eerdere verklaringen niet kloppen. Ze beweert wel dat van twee miljoen mensen in Nederland die in crypto beleggen er één miljoen een rekening hebben bij Bitvavo, terwijl de Reclame Code Commissie dat reeds als een onwaarheid heeft bestempeld. En in die vlog van 18 december verzuimt Vos te melden dat ze als affiliate door Bitvavo betaald wordt. Een fabeltjes-affiliate.

Vos-verwarring

Wat klopt er allemaal nog meer niet aan het verhaal van Vos? Om te beginnen haalt ze de jaren door elkaar. De jaarcijfers over 2021 dienen begin 2022 vastgelegd te worden, en nu is het bedrijf dus bezig om de boeken over 2022 af te sluiten. Het zogenaamde Going Concern betreft dus 2022 en niet een eerder jaar. Vos vertelt dat de jaarrekening van Bitvavo voor iedereen opvraagbaar is bij de KvK. Maar de cijfers van 2021 zijn daar nog niet beschikbaar. Het laatste geregistreerde jaarverslag is van 2020. Slordig.

Eigenaardig is bovendien dat Vos de rente die spaarders krijgen van hun bank een risicopremie noemt. Dat is het zeker niet. Het is een vergoeding voor het ter beschikking stellen van spaargeld. Niet de klant maar de bank neemt het risico.

Nog een opvallende opmerking. Vos stelt dat Bitvavo zijn eigen vermogen in kas heeft. Dat is echt basiskennis boekhouden: liquide middelen zijn onderdeel van het eigen vermogen, maar dat geldt ook voor de meubels en kunst die ooit ingekocht zijn. In geval van het worst case scenario moet Bitvavo dus bezittingen gaan veilen om zijn spaarders terug te betalen.

Ook bij de genoemde kredietfaciliteiten zijn vraagtekens te plaatsen. Zijn de kredietverleners ermee accoord dat die voor dit doel gebruikt worden? Gelden die toezeggingen uit 2021 nog als de reserves verdwijnen omdat spaarders uitbetaald willen worden? Als Bitvavo zijn creditcards moet aanspreken is het snel einde oefening.

Fabeltjesstroom

Of Vos zelf niet in staat is de voorgeschotelde informatie goed te duiden of dat ze zich laat meeslepen door de storytellers van Bitvavo is niet duidelijk. Feit is dat de fabeltjesstroom via finfluencers gewoon doorgaat. Halve waarheden verpakt in een mooi verhaal voor de bühne. Veel klanten hebben het idee dat de registratie van Bitvavo bij DNB betekent dat er toezicht is, een halve waarheid die door finfluencers zelden of nooit gecorrigeerd wordt.

Wat Vos niet schijnt te beseffen is dat de documenten waar ze inzage in kreeg een doemscenario schetsen. Het horrorverhaal van een beurs die zijn allerlaatste middelen moet inzetten om alle spaarders hun geld terug te geven. Als Bitvavo zijn klanten moet terugbetalen, staat de onderneming op straat en hebben de oprichters alle winsten van voorgaande jaren verloren.

Het kan nog met een sisser aflopen, als de Digital Currency Group gewoon de geleende tegoeden netjes terug betaalt aan Bitvavo. Of een onderpand geeft dat werkelijk waardevast is. Nieuws daarover is te volgen op de website van Gemini van de gebroeders Winklevoss, die spaarders een rente oplopend tot 8% biedt op stake-tegoeden die bij Gemini Earn zijn ondergebracht. Gemini heeft die tegoeden (net als Bitvavo) ondergebracht bij Genesis Trading in de UK. Gemini komt daardoor nu 900 miljoen dollar tekort. De tegoeden zijn bevrozen; rekeninghouders kunnen niet meer bij hun geld. De eerste rechtszaak is al aangekondigd.

GRAPPIG (PIJNLIJK) Dit lijstje van betaalde aanbevelingen:

• Forbes Advisor > Gemini is a beginner-friendly crypto exchange that’s well regarded for security, as it’s never been hacked. 
• Motley Fool (The Ascent) > Gemini sets a high standard for security, making it a safe place to trade and store cryptocurrency.
• Business Insider (Personal Finance) > Founded in 2014 by Cameron and Tyler Winklevoss, Gemini says it abides by a “security-first” mentality and belief system of asking for permission, not forgiveness. (affiliatelink)
• Financer.com (Cyprus) > In de cryptowereld staat Gemini crypto bekend om de veiligheid die het platform biedt, een frequente omissie van cryptobeurzen en een beginnersvriendelijk platform dat het gemakkelijk maakt om te beginnen met cryptohandel. (affiliatelink)

NASCHRIFT: De Autoriteit Financiële Markten heeft in 2021 onderzoek (pdf) gedaan naar financiële influencers en hun activiteiten. Van de honderdvijftig vergeleken finfluencers zijn er slechts twee die objectieve en algemene informatie verstrekken, zonder bijkomende belangen. Die hebben geen financiële banden met de bedrijven waar ze over schrijven. Voor influencers die financiële ondernemingen aanbevelen, geldt een provisieverbod. Het is niet duidelijk of dat ook voor crypto geldt, maar de AFM grijpt niet in.