Schilderijen van kerkinterieurs waren erg in trek, in de 17e eeuw. De grote kerken en kathedralen, maar ook kleine kerkes en kloosters met vele bogen, tegelvloeren, pilaren en hoge ramen vergden veel vaardigheid van de schilder. Die wilde bouwkunst eer aandoen en toveren met licht. Meesterschilders zoals als Pieter Saenredam (1597-1665) en Emanuel de Witte (1617-1692) maakten prachtige perspectieven.
Hendrik Cornelisz. van der Vliet (1611-1675) was ook zo’n meester. Zijn favoriete plekken waren de Oude en Nieuwe Kerk in Delft. We zien op de schilderijen van Van der Vliet niet alleen de imponerende bouwkunst, maar ook de wapens van vele families die de kerk financieel steunden en de graven in de vloer. Niet zelden is zo’n grafdelver aan het werk op de taferelen van deze schilder. En piest er een hondje tegen een pilaar.
Veiling
Origineel
Origineel
Op een online veiling vond ik een schilderij ‘uit de kringen rond’ Van der Vliet. Kijk eens goed, dan zie je dat deze schilder een slechte dag had of een grappenmaker was. Het perspectief klopt nauwelijks. Van de tegelvloer worden we zeeziek en de mensen zijn in allerlei maten vertegenwoordigd. Meesterschilders als Van Vliet hadden vaak een hele werkplaats vol gezellen en leerlingen, maar zo te zien heeft de drank rijkelijk gevloeid bij de makers van dit werk.
Oude en Nieuwe Kerk – Delft
Oude en Nieuwe Kerk – Delft
Oude en Nieuwe Kerk – Delft
Als we deze afbeelding vergelijken met andere werken van dezelfde schilder, zien we wel overeenkomsten. Het paneel en de lijst suggereren bovendien dat dit wel een ouder werk is. Nu kunnen namakers voorbeelden vinden online en de afgelopen generaties hadden boeken. Maar in de 19e eeuw en voorzien moest een schilder veel moeite doen om voorbeelden te vinden. Dat maakt zo’n eigenaardig perspectief toch een beetje mysterieus. De veilingmeester vond €2000- een redelijke prijs.
In Nederland noemen we deze bouwwerken een romney-loods. Romney was geen Amerikaanse senator die een hulpprogramma had bedacht, maar een Britse producent van boogschuren. Ook wel nissenhut genoemd, uitgevonden door Peter Norman Nissen, een Canadese ingenieur in dienst van het Britse leger tijdens de Eerste Wereldoorlog. In de VS wordt een verbeterde versie als quonset hut verkocht. Deze golfplaten loodsen werden door de marine gebruikt, omdat ze makkelijk te verschepen zijn en door een ploeg van tien man in een dag opgebouwd worden, met niet meer dan standaard handgereedschap.
De originele maat van deze golfplaten schuur is 11 meter breed en bijna 5 meter hoog. Ze staan doorgaans op oude industrieterreinen en bij verwaarloosde boerderijen. Als buur zie je ze liever vergaan dan komen. Toch komen er nog steeds romneyloodsen bij, maar dan in een moderne uitvoering. Ook zijn er liefhebbers die deze vorm gebruiken voor een kantoor of woning. Er zijn zelfs mensen die een oude romney-loods omtoveren tot een eigentijds gebouw.
Rat Hut
Bij auto’s gebeurt dat ook. Een oude auto die omgebouwd wordt maar wel de roestige look behoudt, wordt wel rat rod genoemd. In Londen en omgeving is een hele club die oude volkswagenbusjes voorziet van een porsche-moter. Als zo eentje voorbij komt op de snelweg, weet je niet wat je ziet.
Zou de plaatselijke schoonheidscommissie te verleiden zijn om een roestige romney-loods gecombineerd met hout, glas of andere moderne materialen toe te staan? Bestaan er kromme zonnepanelen? Zou je in zo’n rat hut willen wonen of werken? Is een gemeente bereid om een stel van die industriële monumenten op een voormalig industrieterrein toe te laten? Het is wel een manier om oude industrieterreinen een nieuwe bestemming te geven.
Loodswinkel
Noorderlicht Café
Buitenhuis
Tuinhuis
Exploded View
Winterhuis
Even op de zoekmachine en je vindt talloze voorbeelden. Amsterdammers kennen het Noorderlicht Café, een roemruchte hangplek op de oude NDSM-werf in Noord. Deze transparante romney-loods is inmiddels een stadsikoon.
Wie een tweedehands romneyloods wil aanschaffen, kan eens bij Troostwijk neuzen. Daar wordt nu (september 2024) een stel loodsen geveild voor een paar honderd euro. krijg je er een klinkervloer van meer dan 220 vierkante meter bij. Wel tien man meenemen om dat ding af te breken.
Op de vraag wie de 200 miljoen euro voor de georganiseerde nagedachtenis van het slavernijverleden mag verdelen, reageerde Janice Deul meteen met de stelling: “Dat moet gedaan worden door de nazaten!” Deul is fashion-writer, lifestyle journalist en cultuur-activist. Ze schreef een gids over Ketikoti. Deul is een boegbeeld voor diversiteit. Helemaal prima.
Toch een kanttekening. Mijn kinderen zijn ook nazaten. Ik deel het ouderschap met een vrouw die zichzelf als island girl omschrijft. Een Bajan Beauty net als Rihanna. Ze is gekleurd, maar nou ook weer niet door-en-door. Haar moeder was namelijk een witte Britse boerendochter die een zwak had voor exotische mannen. Het eerste kind werd verwekt door een bokser uit Ghana. De daaropvolgende busconducteur uit Barbados was goed voor de vijf kroeskopjes. Mijn vrouw was de tweede in die rij.
Boerendochter is eigenlijk geen goede typering. Ze was weliswaar geboren in een dorp, maar haar moeder werkte als keukenhulp bij de marine, The Royal Navy. Haar vader was waarschijnlijk een Canadees die na de oorlog terug naar Noord-Amerika vertrok. Niemand wist hoe het werkelijk in elkaar stak, want oma nam het geheim mee in haar graf. Deze single mum stamde op haar beurt schijnbaar af van Irish travellers, weer een heel andere categorie nazaten.
Ierse dwangarbeiders
Terug naar de gekleurde busconducteur uit Barbados. Zijn vader was weliswaar zwart, maar ook zijn moeder was wit. Dat noemen ze op Barbados clear. Vader en moeder waren aan de noord-oost zijde van het eiland geboren, vlak bij het strand Cattlewash. Het was een district waar vanwege de Atlantische winden veel Ierse dwangarbeiders aan het werk gezet werden. Geen slaven, wel in gedwongen dienstverband. Naar dit hoofdstuk in de koloniale geschiedenis is in de UK uitgebreid onderzoek gedaan. Een deel van deze dwangarbeiders keerde terug naar Europa, een ander deel reisde door naar Noord-Amerika en een derde deel bleef achter op Barbados. Allemaal nazaten met een eigen verhaal.
De donkere grootvader had zeker Afrikaanse voorouders. Die waren doorgaans ingescheept in Biafra, Bening of Ghana’s Gold Coast. Ook niet vrijwillig; allemaal slaafgemaakt. Maar hij noemde zelf ook Cariben, de oorspronkelijke bewoners van deze eilanden. De Caraïben danken hun naam aan deze stammen. Ze hadden de reputatie kannibaal te zijn. Columbus beweerde zelfs dat het woord kannibaal afgeleid was uit de Caribische taal. Maar de Spanjaarden hadden permissie om menseneters tot slaaf te maken, dus het kan zijn dat de oorspronkelijke bewoners geframed zijn.
Brandmerken
Mijn wonderschone gekleurde vrouw had lidtekens op haar lichaam. Brandmerken van de sigaretten van haar moeder; de afdruk van haar vader’s leren riem. Ma vond dat wilde kroeshaar maar niks; niet te kammen! Het geweld werd van generatie tot generatie doorgegeven, nog steeds gangbaar op de eilanden. We hebben uiteraard geprobeerd de cirkel te doorbreken. Onze kinderen ruimdenkend en menslievend opgevoed.
We bezochten ook het vaderland. Voor ons kroost een bijzondere belevenis. We hebben de plantages gezien. Aanschouwd hoe suikerriet geoogst werd met vlijmscherpe kapmessen. De rum geproefd: Cockspur, Mount Gay en zelfs het exclusieve distillaat van St Nicholas Abbey. Het ene kind was een blonde engeltje met groene ogen; het andere kind had een meer latijns voorkomen. Een Italiaantje (Columbus was ook Italiaans) met een wonderbaarlijke DNA-cocktail. Als nazaat zijn ze onherkenbaar.
Mijn kinderen hebben kleurrijke voorouders. Ze kennen hoofdstukjes uit hun voorgeschiedenis. Maar niet elk spoor is bekend. Misschien zit er wel een slavenmaker of een slavendrijver tussen de voorouders. Ben je dan ook een nazaat? Mag je dan meeverdelen? Ik hoop dat ze in ieder geval mee mogen praten. Alleen al om hun eigen geschiedenis beter te leren kennen. En om de ontketening samen te kunnen te vieren. Kleur of geen kleur.
This is not a fight, between yellow, black and white. We have to get our out stories straight,
we have to tell our stories right.
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan tbv Google Analytics en Youtube.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.