Vorige week een mail (vol tik- en taalfouten) van de Werkvereniging: Ben jij al klaar om weer loonslaaf te worden? Wat is dat nou? Deelnemers hebben zich aangesloten bij die club om mee te praten over Modern Werkenden. Niet om bestookt te worden met propaganda en polariserende prietpraat.

Neem nou het woord loonslaaf. Daarmee wordt meteen elke werknemer geframed als een willoos wezen dat geketend is aan een arbeidscontract, opgelegde vakantiedagen en brute bedrijfsleiding. Dat is een tweedeling waar ik part noch deel aan wil hebben, vooral ook niet omdat het snel gegroeide leger aan zelfstandigen voor een groot deel bestaat uit gedetacheerden (die eigenlijk helemaal niet zelfstandig zijn) en voor een ander groot deel uit een onderklasse die door zijn werkgever zelfstandigheid opgedrongen heeft gekregen.

De eerste groep krijgt teveel betaald voor weinig eigen rekening en risico, en de tweede groep krijgt te weinig betaald voor teveel eigen rekening en risico. De eerste groep heeft doorgaans veel keuze en luxe, en de tweede groep helemaal niet. En dan is er nog een derde groep die als zelfstandige het hoofd boven water probeert te houden in cultuur, kunst en media bijvoorbeeld. Of als coach, webwinkelier of met een eigen schoonheidssalon. Scharrelaars genoeg. Die moeten keihard werken om enige bestaanszekerheid te bewerkstelligen.

Pers & Polder

Ik heb daar al eens eerder op Linkedin een aanvaring over gehad met aanjagers van de Werkvereniging. Toen heb ik ze beschuldigd van manipulatie en volksmennerij omdat ze alle ZZP’ers met het label hierarchische vluchteling bestempelden. Deze aanjagers zijn geschoolde opjuiners die zich driftig maken over het frame van de pers en polder. Zelfs Dolly Parton’s 9-to-5 wordt van stal gehaald. Is tegen-framen dan de enige remedie?

Met populistische polarisatie lossen we de vraagstukken van modern werkenden en de huidig flex-economie niet op. We hebben daarom op Linkedin samen met Martijn Aslander en Hugo-Jan Ruts van Zipconomy geprobeerd het domein te kwantificeren. Hoeveel ZZP’ers werken 6 tot 18 maanden als interimmer bij dezelfde opdrachtgever, zodat er geen sprake is van eigen risico en rekening – een klassiek kenmerk van echte ondernemers? Hoeveel ZZP’ers verrichten laagbetaald werk voor een opdrachtgever die alle risico heeft afgeschoven – denk aan koeriers?

Armoedeval

Het aantal ondernemers in Nederland is volgens de KvK in een kwart eeuw gegroeid van een slordige 200.000 naar bijna 2 miljoen. De cijfers zijn een beetje afhankelijk van de bron en definities. IO Research gaat op basis van Lisa-cijfers uit van een verdriedubbeling van het aantal ZZP’ers van 200.000 naar 1 miljoen in dezelfde tijdspanne. Daarvan heeft een aanzienlijk deel zo’n laag inkomen dat ze geen belasting hoeven te betalen en wel in aanmerking komen voor toeslagen. De zogenaamde armoedeval.

Een doorsnee ondernemer (ZZP) in sport en cultuur verdient 56% minder dan de doorsnee werknemer, in de horeca is dat 63% en in het onderwijs 85% minder. Zelfs als ze zouden willen meedoen aan contractneutrale zekerheid (AOV), kunnen deze mensen zich dat niet veroorloven. Tenzij de partner betaalt.

Non-contributors Belasting & Sociale Zekerheid

Twee jaar geleden was het doorsnee (mediaan) inkomen van eenpitters nog net geen 30.000 euro. Dat betekent dat vele honderdduizenden modern werkenden niet meer in staat zijn om bij te dragen aan gemeenschappelijk geldstroom. Zelfstandigen zonder belastbaarheid.

De hoogte van het jaarinkomen hangt met veel factoren samen. Zo is de bedrijfstak van belang. ZZP’ers in de financiële dienstverlening verdienen het meest, het mediane inkomen ligt hier op 63 duizend euro. Het minst verdienen ZZP’ers in de bedrijfstak cultuur, sport en recreatie, de horeca en de overige dienstverlening. In deze bedrijfstakken is het mediane jaarinkomen als zelfstandige lager dan 15 duizend euro.

Het CBS heeft in 2017 belastingdata vergeleken van eenpitters die overwegend zelfstandige inkomsten genoten in 2014 en het aandeel non-contributors kwam toen uit op 40%. Ter nuancering: een aantal maakt deel uit van een huishouden waar de partner wel bijdraagt. Maar desondanks: onderin de ZZP-piramide leven de paupers.

Werkvereniging

De Werkvereniging beweert na te denken over dit soort vraagstukken, ook om mee invulling te geven aan Het Moderne Werken. Helaas wordt mijn mailbox vervuild met volksmennerij, die zo te zien van Roos Wouters afkomstig is. Wijs haar eens op de correctie-functie van tekstverwerkers en mail! Vandaag heeft ze een aantal argumenten tegen de nieuwe Wet DBA voorgekauwd, zoals een aalscholver zijn gebroed voorziet van een kotsstroom halfverteerde vis.

Ik neem dat lijstje over met driftige tikfouten en al.

Om het zo gemakkelijk mogelijk voor je te maken hebben wij wat argumenten voor je op een rijtje gezet. Kies de argumenten die je passen, pas ze aan, knippen, plakken en versturen. 

1. De wet geeft onvoldoende helderheid vooraf.
2. De wet laat te weinig ruimte voor ondernemers.
3. HIj jaagt hiërarchische vluchtelingen uit belangrijke sectoren (onderwijs, zorg, bouw en techniek), met grote gevolgen voor de samenleving.
4. Hij geeft geen gehoor aan de wil van de werkenden. Mensen zullen eerder minder werken.
5. Hij dwingt zzp’ers in dienst bij werkgevers die onvoldoende werk voor ze hebben en ontneemt ze bestaanszekerheid.
6. Hij legt het lot van de zzp’ers bij opdrachtgevers.
7. Hij valt 90% blije zzp’ers lastig met een oplossing voor 10%.
8. Hij duwt zzp’ers in de armen van dure bemiddelingsbureaus.
9. Het rechtsvermoeden is symboolwetgeving. Om de problemen op de arbeidsmarkt op te lossen is een hervorming van ons sociaal stelsel nodig.
10. De wet DBA is een inperking van mijn persoonlijke rechten zoals geborgd in het internationale Verdrag voor Economische, Sociale en Culturele Rechten, als ook door het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens.
11. De verplichting om een onvrije soort van arbeid te aanvaarden vanwege het politieke onvermogen om de arbeidsmarkt van een werknemers naar een werkenden georiënteerde opzet om te bouwen leidt tot slavenarbeid.
12. Het is niet ingewikkeld om alle relevante wetgeving te benutten en van werknemersverzekeringen tot private werkendenverzekeringen te komen waardoor het UWV in haar juiste rol wordt geplaatst: publieke verzekeraar.
13. Ook de discussie over een minimaal tarief is onnuttig en een belediging van de Zzp’ers omdat hiervoor al jaren en ook nu actuele wet en regelgeving van kracht waarvoor de politiek kennelijk blind wenst te zijn.
14. Het voorgestelde minimaal uurtarief is daarmee alleen voordelig voor Zzp’ers die minder dan dit bedrag kunnen declareren, daarboven gelden de bij wet vastgestelde uurtarieven door de polder vastgesteld.
15. Het nu voorliggende wetsvoorstel kan dan ook de toets der kritiek door de Raad van State niet doorstaan, tenzij politiek gekonkel dit afdwingt of een Raadsadvies als een mening door de politiek wordt afgedaan.
16. Deze dreigende grootschalige beknotting en inperking van de rechten van Zzp’ers kan aanleiding zijn tot een massaclaim van ZZP’ers tegen de Staat der Nederlanden. Ik zal daar graag aan deel nemen omdat ik als zelfstandig ondernemer niet in het harnas van een loonslaaf wil worden geperst.