Bitvavo stoort zich aan berichtgeving waarin wordt getwijfeld aan de solvabiliteit van het bedrijf. Nadat bleek dat er een gat van 280 miljoen euro in de dekking van uitstaande gelden was gevallen, heeft Bitvavo diverse potjes en laatjes geopend om de balans weer te herstellen. Dat verhaal wordt nu door de populaire crypto-columnist Madelon Vos de wereld in gestuurd. Zal het verontruste klanten kalmeren of is een bankrun niet te stoppen?

Wat vooraf ging. De op één na grootste cryptobeurs ter wereld (FTX) implodeerde onlangs toen bleek dat er miljarden dollars tekort kwamen om lopende verplichtingen te dekken. In zijn val sleurt FTX vervolgens andere bedrijven mee, waaronder Genesis Trading in Engeland dat plots 1,6 miljard dollar mist. Een van de geldschieters van Genesis blijkt het Nederlandse Bitvavo te zijn, dat 280 miljoen euro van zijn rekeninghouders ondergebracht heeft bij dit bedrijf. In Quote bevestigde Bitvavo-CEO Mark Nuvelstijn dat het gat gedekt is met gelden die ‘op de plank‘ liggen, maar uit kritische vragen van FD nadien blijkt dat Bitvavo uitgekeerde dividenden moet terughalen om alsnog evenwicht op de balans te creëren.

Bedrijf als onderpand

Hoe werkt dat? Wie een lening aangaat, krijgt soms de vraag: heeft u een onderpand? Bitvavo wordt eind 2022 geconfronteerd met een dreigend gat van 280 miljoen euro, omdat niet duidelijk is of het aan Genesis Trading (een activiteit van de Digital Currency Group) uitgeleende geld ooit terug komt. Dat geld van spaarders ligt niet echt bij Bitvavo ‘op de plank’ want winsten uit voorgaande jaren zijn al grotendeels uitgekeerd aan de aandeelhouders (oprichters De Boer, Baardse en Nuvelstijn). Die zouden daarom toegezegd hebben 100 miljoen en nog eens 25 miljoen euro terug te storten om het gat te dekken, mocht het geld van Genesis niet terug komen.

Daarnaast stopt Bitvavo alle winst van dit jaar in de noodvoorziening: geschat op 65 miljoen euro. Tel daarbij het bestaande Eigen Vermogen van 33 miljoen en toegezegde kredietfaciliteiten van 70 miljoen, en het bedrijf bereikt op het nippertje de overkant van de sloot. Wat is dan het onderpand? Het hele lopende bedrijf en de winsten uit vorige jaren.

Toch rammelt ook dit verhaal. De balans is weliswaar hersteld, maar als het volledige bedrag moet worden terugbetaald betekent dat waarschijnlijk het einde van het bedrijf. Eigen Vermogen is immers geen reservepotje. Kredietfaciliteiten zijn bovendien niet onvoorwaardelijk ter beschikking gesteld. Wat doen die kredietverleners als alle reserves aangesproken worden om spaartegoeden te vergoeden?

Zelfs de toezegging van aandeelhouders om uitgekeerde dividenden terug te storten, hangt van pleisters aan elkaar. Al geeft het wel een blik achter de schermen: 165 miljoen winst in 2021 waarvan 110 miljoen is uitgekeerd aan de drie oprichters. En een accountant die eind 2022 nog bezig is om de boeken over 2021 af te sluiten. Geen vertrouwenwekkende informatie.

Bitvavo verbolgen

Bitvavo is niet blij met het verhaal in het FD. De bedrijfsleiding vertrouwt er op dat de gelden van Genesis alsnog voor de dag komen. Een herstelplan wordt over een week verwacht, meldde CoinDesk (een nieuwskanaal dat eigendom is van de Digital Currency Group) op 21 december. De toegezegde update bleef echter uit. Bovendien vindt Bitvavo dat er eigenlijk geen sprake meer is van een gat, nu er links en rechts fondsen zijn gevonden om de inleg van crypto-spaarders (stakers) desgewenst allemaal terug te betalen.

De cryptobeurs maakt daarom gebruik van zijn eco-systeem aan influencers om de eigen klantenkring gerust te stellen en te voorkomen dat er een bankrun ontstaat. Dat is immers het echte risico. Wanneer crypto-spaarders massaal hun inleg terug eisen, moet Bitvavo zijn reserves daadwerkelijk aanspreken. Dan wordt de eerder beschreven dekking echt van belang. Bitvavo probeert die dreigende onrust te sussen. De cryptobeurs koopt tijd, in de hoop dat het probleem vanzelf verdampt.

Suskanalen

Voorop bij de sus-troepen lopen Madelon Vos en Vilijam Georgiev van Fintastic Media Group. Vos heeft naam gemaakt als crypto-columnist bij IEX.nl, Business Insider en Cryptocast van BNR Nieuwsradio. Nu verspreidt ze videocontent via haar eigen kanalen met vele volgers (Youtube 100.000+) en de MoneyTalks community met een paar duizend deelnemers. Die betalende leden moeten tekenen voor geheimhouding en een boete betalen aan Fintastic als ze toch kletsen. Ze heeft ook een NRTO-keurmerk, een stempel dat je mag tonen als deskundig en transparant trainer.

In haar recente podcast (25 december) over Bitvavo erkent Vos dat ze gesponsord wordt door Bitvavo en dat ze als affiliate (a=8B67093F94) verdient aan transacties die worden uitgevoerd door nieuwe klanten die ze vanuit haar kanalen en communities aanbrengt. Die eerlijkheid is wel nodig, want ze spreekt zich uit tegen journalisten die kritisch schrijven over Bitvavo. “Er zijn ook mensen die zich onafhankelijk journalist noemen, die hier een totaal verkeerd beeld van schetsen. Die hebben de onderliggende documentatie niet gezien.”

FD Unfair

Het artikel in Financieel Dagblad noemt ze unfair.

Vos heeft van de directie van Bitvavo wat lijstjes gekregen en meent nu dat ze de onderliggende documentatie kent. Ze bezweert dat ze open en eerlijk haar mening geeft over Bitvavo. Vos beweert dat Bitvavo al aanbiedingen heeft gekregen van partijen die in ruil voor financiële steun een belang willen nemen. Daar twijfel ik allemaal geen moment aan, maar ik vraag me wel af of Vos de informatie die ze krijgt van Bitvavo op waarde weet te schatten. Ze lijkt vooral na te praten wat haar voorgeschoteld wordt.

Terugkijkend geldt dat ook voor haar eerdere analyse (18 december) van het probleem dat Bitvavo kreeg door het tekort bij the Digital Currency Group. Geen eigen inzichten. Vos leest voor wat er elders in de media geschreven is. Ze roept scoop, leuk om een keertje zelf te zeggen en laat dan zien dat het nieuws van Protos afkomstig is. Ze signaleert niet dat de daarop volgende geruststelling van Mark Nuvelstijn tekort schiet.

Vos noemt ook niet dat Bitvavo pas informatie verstrekt als de media vaststellen dat eerdere verklaringen niet kloppen. Ze beweert wel dat van twee miljoen mensen in Nederland die in crypto beleggen er één miljoen een rekening hebben bij Bitvavo, terwijl de Reclame Code Commissie dat reeds als een onwaarheid heeft bestempeld. En in de vlog van 18 december verzuimt Vos te melden dat ze als affiliate door Bitvavo betaald wordt. Een fabeltjes-affiliate.

Vos-verwarring

Wat klopt er allemaal nog meer niet aan het verhaal van Vos? Om te beginnen haalt ze de jaren door elkaar. De jaarcijfers over 2021 dienen begin 2022 vastgelegd te worden, en nu is het bedrijf bezig om de boeken over 2022 af te sluiten. Het zogenaamde Going Concern betreft dus 2022 en niet een eerder jaar. Vos vertelt dat de jaarrekening van Bitvavo voor iedereen opvraagbaar is bij de KvK. Maar de cijfers van 2021 zijn daar nog niet beschikbaar. Het laatste geregistreerde jaarverslag is van 2020. Slordig.

Eigenaardig is bovendien dat Vos de rente die spaarders krijgen van hun bank een risicopremie noemt. Dat is het zeker niet. Het is een vergoeding voor het ter beschikking stellen van spaargeld. Niet de klant maar de bank neemt het risico.

Nog een opvallende opmerking. Vos stelt dat Bitvavo zijn eigen vermogen in kas heeft. Dat is echt basiskennis boekhouden: liquide middelen zijn onderdeel van het eigen vermogen, maar dat geldt ook voor de meubels en kunst die ooit ingekocht zijn. In geval van het worst case scenario moet Bitvavo dus bezittingen gaan veilen om zijn spaarders terug te betalen.

Ook bij de genoemde kredietfaciliteiten zijn vraagtekens te plaatsen. Zijn de kredietverleners ermee accoord dat die voor dit doel gebruikt worden? Gelden die toezeggingen uit 2021 nog als de reserves verdwijnen omdat spaarders uitbetaald willen worden? Als Bitvavo zijn creditcards moet aanspreken is het snel einde oefening.

Fabeltjesstroom

Of Vos zelf niet in staat is de voorgeschotelde informatie goed te duiden of dat ze zich laat meeslepen door de storytellers van Bitvavo is niet duidelijk. Feit is dat de fabeltjesstroom via finfluencers gewoon doorgaat. Halve waarheden verpakt in een mooi verhaal voor de bühne. Veel klanten hebben het idee dat de registratie van Bitvavo bij DNB betekent dat er toezicht is, een halve waarheid die door finfluencers zelden of nooit gecorrigeerd wordt.

Wat Vos niet schijnt te beseffen is dat de documenten waar ze inzage in kreeg een doemscenario schetsen. Het horrorverhaal van een beurs die zijn allerlaatste middelen moet inzetten om alle spaarders hun geld terug te geven. Als Bitvavo zijn klanten moet terugbetalen, staat de onderneming op straat en hebben de oprichters alle winsten weer verloren.

Het kan nog met een sisser aflopen, als de Digital Currency Group gewoon de geleende tegoeden netjes terug betaalt aan Bitvavo. Of een onderpand geeft dat waardevast is. Nieuws daarover is te volgen op de website van Gemini van de gebroeders Winklevoss, die spaarders een rente oplopend tot 8% biedt op stake-tegoeden die bij Gemini Earn zijn ondergebracht. Gemini heeft die tegoeden (net als Bitvavo) ondergebracht bij Genesis Trading in de UK. Gemini komt daardoor nu 900 miljoen dollar tekort. De tegoeden zijn bevrozen; rekeninghouders kunnen niet meer bij hun geld. De eerste rechtszaak is al aangekondigd.

GRAPPIG (PIJNLIJK) Dit lijstje van betaalde aanbevelingen:

• Forbes Advisor > Gemini is a beginner-friendly crypto exchange that’s well regarded for security, as it’s never been hacked. 
• Motley Fool (The Ascent) > Gemini sets a high standard for security, making it a safe place to trade and store cryptocurrency.
• Business Insider (Personal Finance) > Founded in 2014 by Cameron and Tyler Winklevoss, Gemini says it abides by a “security-first” mentality and belief system of asking for permission, not forgiveness. (affiliatelink)
• Financer.com (Cyprus) > In de cryptowereld staat Gemini crypto bekend om de veiligheid die het platform biedt, een frequente omissie van cryptobeurzen en een beginnersvriendelijk platform dat het gemakkelijk maakt om te beginnen met cryptohandel. (affiliatelink)

NASCHRIFT: De Autoriteit Financiële Markten heeft onderzoek (pdf) gedaan naar financiële influencers en hun activiteiten. Van de honderdvijftig vergeleken finfluencers zijn er slechts twee die objectieve en algemene informatie verstrekken, zonder bijkomende belangen. Die hebben geen financiële banden met de bedrijven waar ze over schrijven. Voor influencers die financiële ondernemingen aanbevelen, geldt een provisieverbod. Het is niet duidelijk of dat ook voor crypto geldt, maar de AFM grijpt niet in.

Crypto-handelaar FTX trekt in zijn faillissement onvermijdelijk andere partijen mee. Het Nederlandse platform Bitvavo bezweerde een dag na 11/11 niet geraakt te worden door dit bankroet. Maar een paar weken verder blijkt Bitvavo indirect alsnog meegesleurd te zijn in de financiële draaikolk van FTX. Er is tenminste 280 miljoen euro (tijdelijk) zoek bij het Nederlands bedrijf.

Bitvavo is een beurs die vraag en aanbod bij elkaar brengt. Hoe kan zo’n bemiddelaar nu voor honderden miljoenen het schip in gaan? Dat lukt alleen als de bemiddelaar ook zelf met tegoeden actief is, precies de reden waarom FTX plotsklaps implodeerde.

Bitvavo biedt staking aan, een dienst waarbij spaarders geld inbrengen dat door Bitvavo vervolgens aan derden ter beschikking gesteld wordt. Die spaarders krijgen rente over hun inbreng. Ironie is dat op deze manier de meest risicomijdende crypto-belegger (die rente wil over zijn tegoed) gekoppeld is aan de meest risicozoekende partijen (die graag rente betalen om andermans tegoed te kunnen gebruiken). Gelukkig stelt Bitvavo dat de bezitter eigenaar blijft van zijn digitale valuta.

Blijkbaar heeft Bitavo zijn stakingfondsen ter waarde van een bedrag tussen de 300 miljoen (eigen zeggen) en 500 miljoen dollar (bronnen van Protos.com) beschikbaar gesteld aan het Britse bedrijf Genesis Trading, onderdeel van de Digital Currency Group (DCG). Dat bedrijf werd twee jaar geleden door de Financial Times nog vergeleken met Goldman Sachs, maar dan in crypto. DCG is ook eigenaar van CoinDesk, een nieuwssite in de cryptosphere. Het Nederlandse FD noemt Genesis Trading een gerenommeerde partij. Alle schuldeisers samen proberen nu zicht te krijgen op de 1,8 miljard dollar aan digitale valuta die uitgeleend zijn.

Dekking?

Wat gebeurt er als het niet lukt om dat geld terug te krijgen? Bitvavo zegt in staat te zijn alle rekeninghouders (alle stakers) zo nodig te kunnen compenseren uit eigen fondsen. Mark Nuvelstijn vertelde deze week aan Quote dat Bitvavo vorig jaar 175 miljoen ‘verdiend’ heeft en ook voorheen goede jaren had.

Die woordkeuze is verontrustend. Wat bedoelt hij met ‘verdiend’? Is dat winst die aan de reserves is toegevoegd? Of was dat de omzet die Bitvavo in 2021 heeft gebruikt om zijn kosten mee te betalen? Is dat geld niet uitgegeven aan sponsoring van de KNVB, voetbal op TV en handtekenrobots? Gevreesd mag worden dat Nuvelstijn verwijst naar de goede verdiensten vorig jaar en niet naar reserves en voorzieningen. Hij verpakt het probleem in een halve waarheid en koopt zo kostbare tijd.

Me dunkt dat Nuvelstijn vooral wil voorkomen dat er een bankrun ontstaat. Eigenlijk mogen we dat helemaal geen bankrun noemen, want Bitvavo is geen bank en Bitvavo valt ook niet onder het bancair toezicht. Wie zijn spaargeld belegt in bitcoins en andere crypto-currencies heeft geen enkele garantie dat het geld vergoed wordt als de onderneming kopje onder gaat. Het depositogarantiestelsel geldt niet voor crypto-tegoeden.

Halve waarheden

In de verklaringen van Bitvavo zijn meer halve waarheden te vinden. Zo stelt Bitvavo dat het bedrijf 1,6 miljard aan tegoeden beheert. Daardoor lijkt een eventueel verlies van 280 miljoen wel draagbaar. Maar dat zijn tegoeden van klanten. Het zal toch niet zo zijn dat Bitvavo een verlies op zijn staking-activiteiten afwentelt op andere klanten?

Eerder hebben we al vastgesteld dat het aantal van 1 miljoen klanten die Bitvavo in Nederland beweert te hebben, gebaseerd is op een zwakke definitie van klant. Het bedrijf heeft meer dan 1 miljoen unieke mailregistraties, maar zeker geen miljoen Nederlandse rekeninghouders. Volgens de Reclame Code Commissie is die claim van 1 miljoen daarom misleidende en zelfs oneerlijke reclame.

Voor staking-klanten zal de keuze duidelijk zijn. Zo snel als mogelijk je tegoed verzilveren! Het is best denkbaar dat Bitvavo zijn geld alsnog terug krijgt van DCG, maar als individuele klant wil je niet het kortste strootje trekken. Niet te lang wikken en wegen, is daarom het devies. Word geen crypto castaway!

Overigens biedt zo’n zakkende markt ook kansen, zeker wanneer snel herstel een scenario is.

Vrijdag 11/11 heeft bitcoinbeurs FTX zichzelf bankroet verklaard. Een week geleden registreerde het bedrijf nog een dagelijks handelsvolume ter waarde van een slordige drie miljard dollar. Dat is elke dag 3.000.000.000 dollars. Op de balans zou volgens NYT een bedrag tussen de tien en vijftig miljard dollar staan. Vraag is of daar nog iets van over is gebleven voor de schuldeisers.

Drie miljard dollar aan dagelijkse transacties is veel. Ter vergelijking: Coinbase heeft een dagvolume van circa 3,5 miljard en Binance doet dagelijks zo’n 23,5 miljard dollar – afhankelijk van de dag. En dat terwijl deze periode als bear market gezien wordt. De waarde neemt af en de volumes krimpen.

De in Nederland gevestigde bitcoinbeurs Bitvavo heeft een week nodig om een handelsvolume van 2 miljard euro te registreren. Dat is een flinke maat kleiner dan de grote crypto-multinationals, maar nog steeds een indrukwekkende som wanneer we beseffen dat Ahold-Delhaize elke week wereldwijd een vergelijkbaar bedrag aan levensmiddelen verkoopt.

Halve Waarheden

Dat soort getallen verdienen aandacht, omdat de verkoop van bitcoins en andere crypto-currencies grotendeels gebaseerd is op een aanhoudende stroom aan fabeltjesnieuws. Halve waarheden zijn in de crypto-handel helaas gemeengoed. Tot vrijdag 11/11 werd FTX door veel Nederlandse reviewers bijvoorbeeld als ‘betrouwbaar’ aangemerkt op basis van volstrekt willekeurige gronden.

Deze reviewers verzuimen bovendien te melden dat ze geld verdienen met reviews, omdat ze met hun aanbevelingen nieuwe klanten werven en commissie ontvangen over de transacties van deze beleggers. Op de volgende websites trof ik verholen affiliatelinks naar FTX aan: Beste Bank, Bitcoin Exchange Nederland, Coinmarketcap, Crypto-Insiders, Cryptoplatforms, Cryptotips, Cryptowallet, Invezz, NFT.nl, Succes voor het Oprapen, Your Crypto Library et cetera. Het is een web van verwarring en misleiding. De vloggers hebben hun positieve reviews inmiddels verwijderd – vandaar die zwarte vensters.

Reden om zulke lijstjes te maken, is dat al deze publishers in strijd met de wet en de reclamecode handelen. Reclame dient als zodanig herkenbaar te zijn > zie ook Influencerregels van de DDMA. Wanneer een ‘verspreider’ beloond wordt voor het aanbrengen van nieuwe klanten (door middel van affiliate oftewel referral links) en er sprake is van een ‘relevante relatie’ oftewel een afspraak tot beloning, dan dient de publisher dat duidelijk te melden. Dat doen ze geen van allen, een enkele uitzondering daargelaten. Zo zijn de verspreiders mede verantwoordelijk voor de verliezen die nu geleden worden door mensen die op deze links geklikt hebben.

Klacht tegen Sluikreclame

Op dit moment heeft de Reclame Code Commissie een klacht in behandeling tegen Coinmerce, een Nederlands handelsplatform in crypto-currencies. Coinmerce (affiliatelink) wordt aangesproken op zijn affiliate en referral marketing, op de sluikreclame die uiteenlopende publishers voor het platform maken. De klacht had zich ook tegen Bitvavo (affiliatelink), Bitcoinmeester of BTC Direct kunnen richten, want alle Nederlandse en internationale handelsplatforms maken dezelfde fout. Ze bevorderen met een heel ecosysteem van reviewers die aan sluikreclame doen de verkoop van bitcoins en andere crypto-currencies.

Het is nog een graadje erger wanneer we beseffen dat Bitvavo, Coinmerce en andere de markt bedoeld of onbedoeld misleiden door te beweren dat hun diensten gereguleerd zijn. Coinmerce heeft op de voorpagina staan Geregistreerd bij De Nederlandsche Bank (als je daarop klikt krijg je een nadere toelichting) en ook Bitvavo gebruikt deze omschrijving als aanbeveling. Door affiliates wordt deze zinsnede vervolgens op diverse manieren vertaald, niet zelden als ’toezicht’ zoals alle financiële instellingen die kennen.

Dat is wederom een halve waarheid die via verspreiders uitgroeit tot een misleidende omissie. Andere financiële instellingen vallen namelijk onder de Wet Financieel Toezicht (Wft) terwijl op deze crypto-traders alleen de Wet tegen Witwassen en Financiering Terrorisme vallen (Wwft) van toepassing is. De registratie bij DNB betreft niet meer dan preventie van verdachte geldstromen. Van serieus financieel toezicht is geen sprake. Voor DNB zijn cryptocoins te vergelijken met sigarenbandjes en suikerzakjes. Verzamelgoed voor liefhebbers. Maar er gaan wel miljarden om in die markt en daar willen veel mensen van meesnoepen. Dus doen veel affiliates aan misleiding, zonder dat iemand ze terug fluit.

Meer dan 1 miljoen klanten?

Die fabeltjescultuur ontstaat doordat de verkoopdrift overheerst. Er is competitie onderling en iedereen wil koning van een berg zijn. Bij Bitvavo groeide het aantal nieuwe aanmeldingen zo snel dat iemand begin 2022 riep: we zijn het miljoen voorbij. Dat werd zelfs het onderwerp in een spotje op TV. Bitvavo is je rots in de branding van bitcoins, met nu al meer dan een miljoen klanten in Nederland. Dat bleek bij serieuze beschouwing niet vol te houden. Bitvavo heeft 1 miljoen unieke mailadressen in zijn bestand, niet 1 miljoen klanten die cryptocoins kopen en verkopen.

De Reclame Code Commissie kwam tot het volgende oordeel: Omdat de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is sprake van misleidende reclame en daardoor van oneerlijke reclame in de zin van artikel 7 NRC.

Commerciële Backlinks

Klik op deze link, open een account bij Bitvavo en ik krijg 15% commissie op alle handelskosten die jij betaalt. Mag ook deze link zijn die je naar Coinmerce leidt.

NASCHRIFT > Affiliates van FTX verwijderen nu snel hun aanbevelingen uit blogs en vlogs.

Bitvavo stoort zich aan berichtgeving waarin wordt getwijfeld aan de solvabiliteit van het bedrijf. Nadat bleek dat er een gat van 280 miljoen euro in de dekking van uitstaande gelden was gevallen, heeft Bitvavo diverse potjes en laatjes geopend om de balans weer te herstellen. Dat verhaal wordt nu door de populaire crypto-columnist Madelon Vos de wereld in gestuurd. Zal het verontruste klanten kalmeren of is een bankrun niet te stoppen?

Wat vooraf ging. De op één na grootste cryptobeurs ter wereld (FTX) implodeerde onlangs toen bleek dat er miljarden dollars tekort kwamen om lopende verplichtingen te dekken. In zijn val sleurt FTX vervolgens andere bedrijven mee, waaronder Genesis Trading in Engeland dat plots 1,6 miljard dollar mist. Een van de geldschieters van Genesis blijkt het Nederlandse Bitvavo te zijn, dat 280 miljoen euro van zijn rekeninghouders ondergebracht heeft bij dit bedrijf. In Quote bevestigde Bitvavo-CEO Mark Nuvelstijn dat het gat gedekt is met gelden die ‘op de plank‘ liggen, maar uit kritische vragen van FD nadien blijkt dat Bitvavo uitgekeerde dividenden moet terughalen om alsnog evenwicht op de balans te creëren.

Bedrijf als onderpand

Hoe werkt dat? Wie een lening aangaat, krijgt soms de vraag: heeft u een onderpand? Bitvavo wordt eind 2022 geconfronteerd met een dreigend gat van 280 miljoen euro, omdat niet duidelijk is of het aan Genesis Trading (een activiteit van de Digital Currency Group) uitgeleende geld ooit terug komt. Dat geld van spaarders ligt niet echt bij Bitvavo ‘op de plank’ want winsten uit voorgaande jaren zijn al grotendeels uitgekeerd aan de aandeelhouders (oprichters De Boer, Baardse en Nuvelstijn). Die zouden daarom toegezegd hebben 100 miljoen en nog eens 25 miljoen euro terug te storten om het gat te dekken, mocht het geld van Genesis niet terug komen.

Daarnaast stopt Bitvavo alle winst van dit jaar in de noodvoorziening: geschat op 65 miljoen euro. Tel daarbij het bestaande Eigen Vermogen van 33 miljoen en toegezegde kredietfaciliteiten van 70 miljoen, en het bedrijf bereikt op het nippertje de overkant van de sloot. Wat is dan het onderpand? Het hele lopende bedrijf en de winsten uit vorige jaren.

Toch rammelt ook dit verhaal. De balans is weliswaar hersteld, maar als het volledige bedrag moet worden terugbetaald betekent dat waarschijnlijk het einde van het bedrijf. Eigen Vermogen is immers geen reservepotje. Kredietfaciliteiten zijn bovendien niet onvoorwaardelijk ter beschikking gesteld. Wat doen die kredietverleners als alle reserves aangesproken worden om spaartegoeden te vergoeden?

Zelfs de toezegging van aandeelhouders om uitgekeerde dividenden terug te storten, hangt van pleisters aan elkaar. Al geeft het wel een blik achter de schermen: 165 miljoen winst in 2021 waarvan 110 miljoen is uitgekeerd aan de drie oprichters. En een accountant die eind 2022 nog bezig is om de boeken over 2021 af te sluiten. Geen vertrouwenwekkende informatie.

Bitvavo verbolgen

Bitvavo is niet blij met het verhaal in het FD. De bedrijfsleiding vertrouwt er op dat de gelden van Genesis alsnog voor de dag komen. Een herstelplan wordt over een week verwacht, meldde CoinDesk (een nieuwskanaal dat eigendom is van de Digital Currency Group) op 21 december. De toegezegde update bleef echter uit. Bovendien vindt Bitvavo dat er eigenlijk geen sprake meer is van een gat, nu er links en rechts fondsen zijn gevonden om de inleg van crypto-spaarders (stakers) desgewenst allemaal terug te betalen.

De cryptobeurs maakt daarom gebruik van zijn eco-systeem aan influencers om de eigen klantenkring gerust te stellen en te voorkomen dat er een bankrun ontstaat. Dat is immers het echte risico. Wanneer crypto-spaarders massaal hun inleg terug eisen, moet Bitvavo zijn reserves daadwerkelijk aanspreken. Dan wordt de eerder beschreven dekking echt van belang. Bitvavo probeert die dreigende onrust te sussen. De cryptobeurs koopt tijd, in de hoop dat het probleem vanzelf verdampt.

Suskanalen

Voorop bij de sus-troepen lopen Madelon Vos en Vilijam Georgiev van Fintastic Media Group. Vos heeft naam gemaakt als crypto-columnist bij IEX.nl, Business Insider en Cryptocast van BNR Nieuwsradio. Nu verspreidt ze videocontent via haar eigen kanalen met vele volgers (Youtube 100.000+) en de MoneyTalks community met een paar duizend deelnemers. Die betalende leden moeten tekenen voor geheimhouding en een boete betalen aan Fintastic als ze toch kletsen. Ze heeft ook een NRTO-keurmerk, een stempel dat je mag tonen als deskundig en transparant trainer.

In haar recente podcast (25 december) over Bitvavo erkent Vos dat ze gesponsord wordt door Bitvavo en dat ze als affiliate (a=8B67093F94) verdient aan transacties die worden uitgevoerd door nieuwe klanten die ze vanuit haar kanalen en communities aanbrengt. Die eerlijkheid is wel nodig, want ze spreekt zich uit tegen journalisten die kritisch schrijven over Bitvavo. “Er zijn ook mensen die zich onafhankelijk journalist noemen, die hier een totaal verkeerd beeld van schetsen. Die hebben de onderliggende documentatie niet gezien.”

FD Unfair

Het artikel in Financieel Dagblad noemt ze unfair.

Vos heeft van de directie van Bitvavo wat lijstjes gekregen en meent nu dat ze de onderliggende documentatie kent. Ze bezweert dat ze open en eerlijk haar mening geeft over Bitvavo. Vos beweert dat Bitvavo al aanbiedingen heeft gekregen van partijen die in ruil voor financiële steun een belang willen nemen. Daar twijfel ik allemaal geen moment aan, maar ik vraag me wel af of Vos de informatie die ze krijgt van Bitvavo op waarde weet te schatten. Ze lijkt vooral na te praten wat haar voorgeschoteld wordt.

Terugkijkend geldt dat ook voor haar eerdere analyse (18 december) van het probleem dat Bitvavo kreeg door het tekort bij the Digital Currency Group. Geen eigen inzichten. Vos leest voor wat er elders in de media geschreven is. Ze roept scoop, leuk om een keertje zelf te zeggen en laat dan zien dat het nieuws van Protos afkomstig is. Ze signaleert niet dat de daarop volgende geruststelling van Mark Nuvelstijn tekort schiet.

Vos noemt ook niet dat Bitvavo pas informatie verstrekt als de media vaststellen dat eerdere verklaringen niet kloppen. Ze beweert wel dat van twee miljoen mensen in Nederland die in crypto beleggen er één miljoen een rekening hebben bij Bitvavo, terwijl de Reclame Code Commissie dat reeds als een onwaarheid heeft bestempeld. En in de vlog van 18 december verzuimt Vos te melden dat ze als affiliate door Bitvavo betaald wordt. Een fabeltjes-affiliate.

Vos-verwarring

Wat klopt er allemaal nog meer niet aan het verhaal van Vos? Om te beginnen haalt ze de jaren door elkaar. De jaarcijfers over 2021 dienen begin 2022 vastgelegd te worden, en nu is het bedrijf bezig om de boeken over 2022 af te sluiten. Het zogenaamde Going Concern betreft dus 2022 en niet een eerder jaar. Vos vertelt dat de jaarrekening van Bitvavo voor iedereen opvraagbaar is bij de KvK. Maar de cijfers van 2021 zijn daar nog niet beschikbaar. Het laatste geregistreerde jaarverslag is van 2020. Slordig.

Eigenaardig is bovendien dat Vos de rente die spaarders krijgen van hun bank een risicopremie noemt. Dat is het zeker niet. Het is een vergoeding voor het ter beschikking stellen van spaargeld. Niet de klant maar de bank neemt het risico.

Nog een opvallende opmerking. Vos stelt dat Bitvavo zijn eigen vermogen in kas heeft. Dat is echt basiskennis boekhouden: liquide middelen zijn onderdeel van het eigen vermogen, maar dat geldt ook voor de meubels en kunst die ooit ingekocht zijn. In geval van het worst case scenario moet Bitvavo dus bezittingen gaan veilen om zijn spaarders terug te betalen.

Ook bij de genoemde kredietfaciliteiten zijn vraagtekens te plaatsen. Zijn de kredietverleners ermee accoord dat die voor dit doel gebruikt worden? Gelden die toezeggingen uit 2021 nog als de reserves verdwijnen omdat spaarders uitbetaald willen worden? Als Bitvavo zijn creditcards moet aanspreken is het snel einde oefening.

Fabeltjesstroom

Of Vos zelf niet in staat is de voorgeschotelde informatie goed te duiden of dat ze zich laat meeslepen door de storytellers van Bitvavo is niet duidelijk. Feit is dat de fabeltjesstroom via finfluencers gewoon doorgaat. Halve waarheden verpakt in een mooi verhaal voor de bühne. Veel klanten hebben het idee dat de registratie van Bitvavo bij DNB betekent dat er toezicht is, een halve waarheid die door finfluencers zelden of nooit gecorrigeerd wordt.

Wat Vos niet schijnt te beseffen is dat de documenten waar ze inzage in kreeg een doemscenario schetsen. Het horrorverhaal van een beurs die zijn allerlaatste middelen moet inzetten om alle spaarders hun geld terug te geven. Als Bitvavo zijn klanten moet terugbetalen, staat de onderneming op straat en hebben de oprichters alle winsten weer verloren.

Het kan nog met een sisser aflopen, als de Digital Currency Group gewoon de geleende tegoeden netjes terug betaalt aan Bitvavo. Of een onderpand geeft dat waardevast is. Nieuws daarover is te volgen op de website van Gemini van de gebroeders Winklevoss, die spaarders een rente oplopend tot 8% biedt op stake-tegoeden die bij Gemini Earn zijn ondergebracht. Gemini heeft die tegoeden (net als Bitvavo) ondergebracht bij Genesis Trading in de UK. Gemini komt daardoor nu 900 miljoen dollar tekort. De tegoeden zijn bevrozen; rekeninghouders kunnen niet meer bij hun geld. De eerste rechtszaak is al aangekondigd.

GRAPPIG (PIJNLIJK) Dit lijstje van betaalde aanbevelingen:

• Forbes Advisor > Gemini is a beginner-friendly crypto exchange that’s well regarded for security, as it’s never been hacked. 
• Motley Fool (The Ascent) > Gemini sets a high standard for security, making it a safe place to trade and store cryptocurrency.
• Business Insider (Personal Finance) > Founded in 2014 by Cameron and Tyler Winklevoss, Gemini says it abides by a “security-first” mentality and belief system of asking for permission, not forgiveness. (affiliatelink)
• Financer.com (Cyprus) > In de cryptowereld staat Gemini crypto bekend om de veiligheid die het platform biedt, een frequente omissie van cryptobeurzen en een beginnersvriendelijk platform dat het gemakkelijk maakt om te beginnen met cryptohandel. (affiliatelink)

NASCHRIFT: De Autoriteit Financiële Markten heeft onderzoek (pdf) gedaan naar financiële influencers en hun activiteiten. Van de honderdvijftig vergeleken finfluencers zijn er slechts twee die objectieve en algemene informatie verstrekken, zonder bijkomende belangen. Die hebben geen financiële banden met de bedrijven waar ze over schrijven. Voor influencers die financiële ondernemingen aanbevelen, geldt een provisieverbod. Het is niet duidelijk of dat ook voor crypto geldt, maar de AFM grijpt niet in.

Crypto-handelaar FTX trekt in zijn faillissement onvermijdelijk andere partijen mee. Het Nederlandse platform Bitvavo bezweerde een dag na 11/11 niet geraakt te worden door dit bankroet. Maar een paar weken verder blijkt Bitvavo indirect alsnog meegesleurd te zijn in de financiële draaikolk van FTX. Er is tenminste 280 miljoen euro (tijdelijk) zoek bij het Nederlands bedrijf.

Bitvavo is een beurs die vraag en aanbod bij elkaar brengt. Hoe kan zo’n bemiddelaar nu voor honderden miljoenen het schip in gaan? Dat lukt alleen als de bemiddelaar ook zelf met tegoeden actief is, precies de reden waarom FTX plotsklaps implodeerde.

Bitvavo biedt staking aan, een dienst waarbij spaarders geld inbrengen dat door Bitvavo vervolgens aan derden ter beschikking gesteld wordt. Die spaarders krijgen rente over hun inbreng. Ironie is dat op deze manier de meest risicomijdende crypto-belegger (die rente wil over zijn tegoed) gekoppeld is aan de meest risicozoekende partijen (die graag rente betalen om andermans tegoed te kunnen gebruiken). Gelukkig stelt Bitvavo dat de bezitter eigenaar blijft van zijn digitale valuta.

Blijkbaar heeft Bitavo zijn stakingfondsen ter waarde van een bedrag tussen de 300 miljoen (eigen zeggen) en 500 miljoen dollar (bronnen van Protos.com) beschikbaar gesteld aan het Britse bedrijf Genesis Trading, onderdeel van de Digital Currency Group (DCG). Dat bedrijf werd twee jaar geleden door de Financial Times nog vergeleken met Goldman Sachs, maar dan in crypto. DCG is ook eigenaar van CoinDesk, een nieuwssite in de cryptosphere. Het Nederlandse FD noemt Genesis Trading een gerenommeerde partij. Alle schuldeisers samen proberen nu zicht te krijgen op de 1,8 miljard dollar aan digitale valuta die uitgeleend zijn.

Dekking?

Wat gebeurt er als het niet lukt om dat geld terug te krijgen? Bitvavo zegt in staat te zijn alle rekeninghouders (alle stakers) zo nodig te kunnen compenseren uit eigen fondsen. Mark Nuvelstijn vertelde deze week aan Quote dat Bitvavo vorig jaar 175 miljoen ‘verdiend’ heeft en ook voorheen goede jaren had.

Die woordkeuze is verontrustend. Wat bedoelt hij met ‘verdiend’? Is dat winst die aan de reserves is toegevoegd? Of was dat de omzet die Bitvavo in 2021 heeft gebruikt om zijn kosten mee te betalen? Is dat geld niet uitgegeven aan sponsoring van de KNVB, voetbal op TV en handtekenrobots? Gevreesd mag worden dat Nuvelstijn verwijst naar de goede verdiensten vorig jaar en niet naar reserves en voorzieningen. Hij verpakt het probleem in een halve waarheid en koopt zo kostbare tijd.

Me dunkt dat Nuvelstijn vooral wil voorkomen dat er een bankrun ontstaat. Eigenlijk mogen we dat helemaal geen bankrun noemen, want Bitvavo is geen bank en Bitvavo valt ook niet onder het bancair toezicht. Wie zijn spaargeld belegt in bitcoins en andere crypto-currencies heeft geen enkele garantie dat het geld vergoed wordt als de onderneming kopje onder gaat. Het depositogarantiestelsel geldt niet voor crypto-tegoeden.

Halve waarheden

In de verklaringen van Bitvavo zijn meer halve waarheden te vinden. Zo stelt Bitvavo dat het bedrijf 1,6 miljard aan tegoeden beheert. Daardoor lijkt een eventueel verlies van 280 miljoen wel draagbaar. Maar dat zijn tegoeden van klanten. Het zal toch niet zo zijn dat Bitvavo een verlies op zijn staking-activiteiten afwentelt op andere klanten?

Eerder hebben we al vastgesteld dat het aantal van 1 miljoen klanten die Bitvavo in Nederland beweert te hebben, gebaseerd is op een zwakke definitie van klant. Het bedrijf heeft meer dan 1 miljoen unieke mailregistraties, maar zeker geen miljoen Nederlandse rekeninghouders. Volgens de Reclame Code Commissie is die claim van 1 miljoen daarom misleidende en zelfs oneerlijke reclame.

Voor staking-klanten zal de keuze duidelijk zijn. Zo snel als mogelijk je tegoed verzilveren! Het is best denkbaar dat Bitvavo zijn geld alsnog terug krijgt van DCG, maar als individuele klant wil je niet het kortste strootje trekken. Niet te lang wikken en wegen, is daarom het devies. Word geen crypto castaway!

Overigens biedt zo’n zakkende markt ook kansen, zeker wanneer snel herstel een scenario is.

Vrijdag 11/11 heeft bitcoinbeurs FTX zichzelf bankroet verklaard. Een week geleden registreerde het bedrijf nog een dagelijks handelsvolume ter waarde van een slordige drie miljard dollar. Dat is elke dag 3.000.000.000 dollars. Op de balans zou volgens NYT een bedrag tussen de tien en vijftig miljard dollar staan. Vraag is of daar nog iets van over is gebleven voor de schuldeisers.

Drie miljard dollar aan dagelijkse transacties is veel. Ter vergelijking: Coinbase heeft een dagvolume van circa 3,5 miljard en Binance doet dagelijks zo’n 23,5 miljard dollar – afhankelijk van de dag. En dat terwijl deze periode als bear market gezien wordt. De waarde neemt af en de volumes krimpen.

De in Nederland gevestigde bitcoinbeurs Bitvavo heeft een week nodig om een handelsvolume van 2 miljard euro te registreren. Dat is een flinke maat kleiner dan de grote crypto-multinationals, maar nog steeds een indrukwekkende som wanneer we beseffen dat Ahold-Delhaize elke week wereldwijd een vergelijkbaar bedrag aan levensmiddelen verkoopt.

Halve Waarheden

Dat soort getallen verdienen aandacht, omdat de verkoop van bitcoins en andere crypto-currencies grotendeels gebaseerd is op een aanhoudende stroom aan fabeltjesnieuws. Halve waarheden zijn in de crypto-handel helaas gemeengoed. Tot vrijdag 11/11 werd FTX door veel Nederlandse reviewers bijvoorbeeld als ‘betrouwbaar’ aangemerkt op basis van volstrekt willekeurige gronden.

Deze reviewers verzuimen bovendien te melden dat ze geld verdienen met reviews, omdat ze met hun aanbevelingen nieuwe klanten werven en commissie ontvangen over de transacties van deze beleggers. Op de volgende websites trof ik verholen affiliatelinks naar FTX aan: Beste Bank, Bitcoin Exchange Nederland, Coinmarketcap, Crypto-Insiders, Cryptoplatforms, Cryptotips, Cryptowallet, Invezz, NFT.nl, Succes voor het Oprapen, Your Crypto Library et cetera. Het is een web van verwarring en misleiding. De vloggers hebben hun positieve reviews inmiddels verwijderd – vandaar die zwarte vensters.

Reden om zulke lijstjes te maken, is dat al deze publishers in strijd met de wet en de reclamecode handelen. Reclame dient als zodanig herkenbaar te zijn > zie ook Influencerregels van de DDMA. Wanneer een ‘verspreider’ beloond wordt voor het aanbrengen van nieuwe klanten (door middel van affiliate oftewel referral links) en er sprake is van een ‘relevante relatie’ oftewel een afspraak tot beloning, dan dient de publisher dat duidelijk te melden. Dat doen ze geen van allen, een enkele uitzondering daargelaten. Zo zijn de verspreiders mede verantwoordelijk voor de verliezen die nu geleden worden door mensen die op deze links geklikt hebben.

Klacht tegen Sluikreclame

Op dit moment heeft de Reclame Code Commissie een klacht in behandeling tegen Coinmerce, een Nederlands handelsplatform in crypto-currencies. Coinmerce (affiliatelink) wordt aangesproken op zijn affiliate en referral marketing, op de sluikreclame die uiteenlopende publishers voor het platform maken. De klacht had zich ook tegen Bitvavo (affiliatelink), Bitcoinmeester of BTC Direct kunnen richten, want alle Nederlandse en internationale handelsplatforms maken dezelfde fout. Ze bevorderen met een heel ecosysteem van reviewers die aan sluikreclame doen de verkoop van bitcoins en andere crypto-currencies.

Het is nog een graadje erger wanneer we beseffen dat Bitvavo, Coinmerce en andere de markt bedoeld of onbedoeld misleiden door te beweren dat hun diensten gereguleerd zijn. Coinmerce heeft op de voorpagina staan Geregistreerd bij De Nederlandsche Bank (als je daarop klikt krijg je een nadere toelichting) en ook Bitvavo gebruikt deze omschrijving als aanbeveling. Door affiliates wordt deze zinsnede vervolgens op diverse manieren vertaald, niet zelden als ’toezicht’ zoals alle financiële instellingen die kennen.

Dat is wederom een halve waarheid die via verspreiders uitgroeit tot een misleidende omissie. Andere financiële instellingen vallen namelijk onder de Wet Financieel Toezicht (Wft) terwijl op deze crypto-traders alleen de Wet tegen Witwassen en Financiering Terrorisme vallen (Wwft) van toepassing is. De registratie bij DNB betreft niet meer dan preventie van verdachte geldstromen. Van serieus financieel toezicht is geen sprake. Voor DNB zijn cryptocoins te vergelijken met sigarenbandjes en suikerzakjes. Verzamelgoed voor liefhebbers. Maar er gaan wel miljarden om in die markt en daar willen veel mensen van meesnoepen. Dus doen veel affiliates aan misleiding, zonder dat iemand ze terug fluit.

Meer dan 1 miljoen klanten?

Die fabeltjescultuur ontstaat doordat de verkoopdrift overheerst. Er is competitie onderling en iedereen wil koning van een berg zijn. Bij Bitvavo groeide het aantal nieuwe aanmeldingen zo snel dat iemand begin 2022 riep: we zijn het miljoen voorbij. Dat werd zelfs het onderwerp in een spotje op TV. Bitvavo is je rots in de branding van bitcoins, met nu al meer dan een miljoen klanten in Nederland. Dat bleek bij serieuze beschouwing niet vol te houden. Bitvavo heeft 1 miljoen unieke mailadressen in zijn bestand, niet 1 miljoen klanten die cryptocoins kopen en verkopen.

De Reclame Code Commissie kwam tot het volgende oordeel: Omdat de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is sprake van misleidende reclame en daardoor van oneerlijke reclame in de zin van artikel 7 NRC.

Commerciële Backlinks

Klik op deze link, open een account bij Bitvavo en ik krijg 15% commissie op alle handelskosten die jij betaalt. Mag ook deze link zijn die je naar Coinmerce leidt.

NASCHRIFT > Affiliates van FTX verwijderen nu snel hun aanbevelingen uit blogs en vlogs.