Clickbait zijn kopregels die de aandacht van de lezer vangen, door meer te beloven dan vervolgens waargemaakt wordt. Het is misleidende sensatie, zien we op Wikipedia. Een online variant van riooljournalistiek.
Met de volgende uitspraak reageerde advocaat Peter Schouten op het onderzoeksrapport naar de beveiliging van mensen in de omgeving van kroongetuige Nabil B. “Vinden wij dat het OM bloed aan zijn handen heeft door de moord op Peter R. de Vries? Nee, zo ver willen we niet gaan…”
Dat riekt naar juridische clickbait: iets beweren door te zeggen dat je het niet beweert. Het is eigenlijk een retorische truc van iemand die alles uit de kast trekt om aandacht te krijgen. Onnodig effectbejag dat je van een intelligente jurist en voormalig journalist niet zou verwachten, want de kwestie op zich is al ernstig genoeg. Schouten is notabene afgestudeerd op het onderwerp trial by media, en nou levert hij munitie aan eenieder die de autoriteit van het OM willen ondermijnen. Ommunitie!
’s Avonds bij OP1 herhaalde hij exact dezelfde uitspraak nog eens: “Daarmee wil ik niet zeggen dat het OM bloed aan zijn handen heeft.” Het lijkt een geoefende slogan. Bedacht in een moment van woede. Opvallend is trouwens dat de meeste media niet deze uitspraak overnemen, maar wel de tweede stelling van Schouten. Peter R de Vries zou nog geleefd hebben als er geen sprake was van kinnesinne en ruzie met het OM.
Een trieste constatering, ook omdat De Vries zelf een actieve bijdrage leverde aan die verstandhouding. Die was niet vies van een stevige sneer, maar dan wel direct op de man af. De Vries ging door roeien en ruiten om zijn gelijk te halen, en schuwde op zijn tijd een ruzie niet. Je kon het met hem eens zijn of van mening verschillen, en tegelijk respect hebben voor zijn standvastigheid. Peter Schouten lijkt die rol over te willen nemen, maar hij gebruikt juridische trucs. Dat is eigenlijk vals spel voor een man van stavast.
Hans en Grietje spelen de hoofdrol in een reclamespotje van Eerlijke WOZ, gemaakt door het Amsterdamse reclamebureau Pret. Het idee lag voor het grijpen. Knibbel knabbel knuisje, wie zit daar aan mijn huisje? Dat blijken niet zus of broer, maar een belastingambtenaar. Uitgewerkt op een manier waar kleuters waarschijnlijk nachtmerries aan overhouden. Tegelijk is deze reclame ook grappig. Sardonische marketing, zou me niks verbazen als dat werkt.
Eerlijke WOZ BV zit in een kantoorverzamelpand in Amsterdam. Er zijn meer van dit soort gelegenheids-bureaus die reclame maken op televisie. WOZ Meldpunt in Hilversum en WOZwet van Riverside Recht & taxatie in Horn bijvoorbeeld.
Waarom deze plotselinge stortvloed van gratis adviseurs? De overheid betaalt bemiddelaars een proceskostenvergoeding van €750- als het beroep slaagt. En dat gebeurt regelmatig, want gemeenten zijn slecht voorbereid – zie BNNVara Kassa. Als een zaak voor de rechter komt, trekt de lokale overheid doorgaans aan het kortste end.
Voorspelbaar was dat gemeenten zich verzetten tegen de lawine aan bezwaren, door de bezwaarmakers opportunisme te verwijten – zie Radio 1. De bureaus hebben een businessmodel gemaakt van een systeem dat bedoeld is om huiseigenaars te helpen die zelf niet goed in staat zijn om bezwaar te maken tegen hun WOZ. Vorig jaar verdienden de adviseurs zo 17 miljoen euro met hun no cure, no pay aanbod – volgens de VNG. Terwijl de lokale overheden 15 miljoen kwijt zijn aan de behandeling van klachten. Opgeteld 32 miljoen euro.
De adviseurs op hun beurt beweren dat veel gemeenten ‘modelmatig’ waarderen en dat individuele correcties noodzakelijk zijn. Minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken heeft afgelopen jaar nieuw onderzoek aangekondigd.
Tekstschrijvers delen op social media een oproep van de muziekinstrumentenwinkel Bax Music die freelance copywriters (HBO) zoekt voor zijn webshop. Het tarief: €6,75 ex BTW voor elk artikel dat de copywriter aan de winkel toevoegt. Daar moet een kraakheldere beschrijving bij die door de zoekmachines opgepikt wordt.
Professionals schatten dat een ingewerkte schrijver daar zeker een half uur per product voor nodig heeft, mits alle feitelijke info klaar staat.
De webshop is in 2005 opgericht door de Zeeuwse broers Jochanan en Nathanael Bax, die begonnen als dj’s met een eigen drive-in show. Ze bezitten inmiddels een groot pakhuis in Goes met een slordige 48.000 muziekproducten, en winkels in zes Nederlandse en Belgische steden. “Succes is een kwestie van keihard werken,” leerde Jochanan van zijn grootouders die een boerderij hadden. In 2015 legde hij aan NOS uit hoe hij op jonge leeftijd al miljonair was geworden. “Personeel aannemen is niet risicovol. Als je de juiste aanneemt, gaat dat geld opleveren. Neem je er twee aan, levert dat twee keer zoveel geld op.”
In 2021 was de omzet van Bax Music zo’n 124 miljoen euro met een klein miljoen winst. Daarvoor diende wel een strak beleid op kosten gevoerd te worden. In vergelijking met het voorgaande jaar is het vaste personeelsbestand dat jaar met 30% gereduceerd. Het lijkt erop dat een deel van de werkzaamheden nu aan freelancers uitbesteed wordt. In 2016 legden een elftal magazijnmedewerkers bij Bax Music boos het werk neer, omdat ze de arbeidsomstandigheden ‘bar en boos’ vonden. Ze moesten continudiensten gaan draaien en stelden dat daar vooraf geen informatie over was verstrekt.
Voor de kerst komen verschillende adverteerders weer met met snif-commercials. Tranen-trekkende reclamespotjes. Dat begon ooit bij Britse warenhuizen, maar in Nederland zijn het vooral de supermarkten die op het sentiment mikken. En de Staatsloterij!
Dit jaar doet ook HEMA mee. Het verhaal draait om de knuffelhond Takkie. Die is achtergebleven op een vliegveld in Schotland en zoekt de weg terug naar huis. Na vele avonturen belandt hij weer in een verlaten Hema-winkel aan de kade, waar zijn oude eigenaar hem herkent. Het spotje is gemaakt door DDB International.
Goeie afsluiter trouwens: “Wat is het fijn dat we elkaar weer een knuffel kunnen geven deze Kerst.”
Wie deze sentimentele commercials een beetje heeft gevolgd, herkent het script. Het is een variant op The Journey van John Lewis uit 2012.
De Britse warenhuizen zijn er al een jaar of vijftien mee bezig: kerstcommercials met extra sentiment. Zeg maar Hans Christian Andersen’s Meisje met Zwavelstokjes, maar dan anno 21e eeuw en onverbloemd commercieel. Het meisje wordt niet verenigd met haar grootmoeder in de hemel, maar beloond met talloze nutteloze geschenken onder de kerstboom en een tafel vol oven- en bijgerechten. Merry Obesitas!
Disney
John Lewis begon er in 2007 mee. De eerste kerstcommercial was vooral stijlvol: balletdansers in grijs die cadeautjes opstapelden. Maar gaandeweg werden de spotjes steeds sentimenteler, omdat het warenhuis ontdekte dat tearjerkers in de aanloop naar kerst enthousiast onthaald werden.
Na een paar jaar begonnen andere adverteerders deze aanpak te kopiëren. Eerst de Britse warenhuizen, daarna de grote supermarkten (die vaak ook non-food verkopen) en uiteindelijk ook andere adverteerders.
In 2020 stapte het grote Disney zelf in de ring met tekenfilm From Our Family to Yours.
Albert Heijn was vorig jaar zo trots op zijn bijdrage aan deze jaarlijks terugkerende golf van sentimentele kitsch dat niet alleen Johan van der Zanden (hoofd marketing & communicatie bij AH) maar ook Inge Wortelboer (director Marcom//Campaigns & Activation bij AH), Wouter van der Huch (CEO bij TBWA\Neboko), Darre van Dijk (chief creative officer bij TBWA\Neboko), regisseur Jelle de Jonge en producer Wikke van der Burg hun commercial op Linkedin plaatsen. Met een aantal J’AH-knikkers in het gevolg.
J’AH Knikkers
Het weerspiegelt de trieste werdegang van AH als voorloper in marketing tot een navolger van buitenlandse retailers en Jumbo op de eigen markt. Jumbo had een leuk gezin in zijn reclame; AH moest ook een familietje. Jumbo had leuke kerstcommercials; AH ging leentjebuur spelen bij de Britten. En al snel sprongen ook Lidl en Plus op de bandwagon.
Wat doen de supers dit jaar? Jumbo heeft een verhaaltje over My Snowman & Me. Let ook op de klassieke garnalencocktail! AH blaast de fantasie van kleindochter Robin leven in. Lidl gaat door op het thema provinciaalse homo die met moeite uit de provisiekast komt.
Bij PLUS stelt een (aanstaande) stiefvader de puberende zoon gerust. Het verhaal is lastig te reconstrueren, want de oorspronkelijke vader en moeder’s nieuwe vriend lijken enigszins op elkaar. Misschien is er wel iets heel anders gaande. En waarom is de setting zo Amerikaans? Of is het Zweeds?
Er staat huismerk op de ontbijttafel en hij rijdt voorbij een supermarkt, maar het geheel voelt unheimisch.
Zoals wij Belgenmoppen hebben, maken onze zuiderburen grappen over zuinige Hollanders. Brabanders kiezen voor de best of both worlds en lachen om elke grap. Maar nu las ik iets dat onze wereld op z’n kop zet.
Vanuit België wordt Nederland bestookt met speculoos. Dat blijkt geen grappige Vlaamse taalvariant van onze geliefde lekkernij, maar een wezenlijk ander product. Om te besparen op dure kruiden besloten bakkers in de regio van Verviers begin 20e eeuw koekjes te bakken met een vergelijkbare smaak maar andere ingrediënten, zo gaat het verhaal. Er zit wellicht nog een beetje kaneel in, maar de smaak is grotendeels afkomstig van kandijstroop gemaakt van goedkope bietensuiker. Het zijn specerij-loze koekjes.
Helemaal betrouwbaar is de bron overigens niet, want Verviers ligt in Wallonië. Daar spreekt men Frans. Speculaaskoekjes zijn in Frankrijk biscuits spéculoos. Dus het woord speculoos is wellicht gewoon de Franse vertaling van speculaas. Bovendien kunnen we ook eens kritisch kijken naar de ingrediënten van goedkope Nederlandse speculaasjes. Zitten daar wel alle kruiden in? Doen we later.
Cookie Butter Battle
Wat we in ieder geval kunnen vaststellen is dat de Belgen veel ondernemender zijn geweest met hun kruidloze koekjes. Ze ontwikkelden bijvoorbeeld een smeerbare variant voor op brood, die inmiddels de hele wereld over gaat. Zelfs Trader Joe’s (een Amerikaanse formule van Aldi) heeft speculoospasta oftewel Speculoos Cookie Butter in het assortiment.
Trader Joe’s ontketende een complete veldslag door op basis van de smeerbare speculoos ook beers en bars op de markt te brengen. Daar hebben we de boot met onze speculaas dus gemist. In de Verenigde Staten werd Speculoos Cookie Butter Beer twee jaar geleden warm onthaald.
Maar de echte veldslag had eerder in België plaats gevonden. In het jaar 2007 werd er in het Belgische televisieprogramma De Bedenkers een strijd gestreden door enkele speculoos-pastamakers. Danny en Dirk beweerden al twee jaar ontwikkeling achter de rug te hebben en zelfs over het patent te beschikken; Els had echter de steun van speculoos-fabrikant Lotus. De producent loste het conflict op door het patent van Danny en Dirk over te nemen.
Koekjestaart roert zijn staart
Lotus speelde echter dubbel spel. De fabrikant was namelijk gewaarschuwd dat er in Nederland een veel ouder recept bestond van speculaaspasta. Aanvankelijk had Lotus contact gezocht met de vrouw in Dronten die het recept van haar moeder in 2002 op een blog had gezet. Die maakte koekjestaart met een pasta van verkruimelde speculaasjes. Dat recept was al decennia oud.
Toen Lotus het patent eenmaal had gekocht, was het bewijs van prior art niet echt meer gewenst. De fabrikant negeerde de bereidingswijze uit Dronten en begon andere producenten aan te schrijven met de eis om vergelijkbare producten van de markt te halen. Die reageerden op hun beurt met een rechtszaak, waar in 2011 het verhaal van de Nederlandse koekjestaart alsnog als bewijs aangevoerd werd. Eurekulaas!
Zo raakten de valsspelers van Lotus het alleenrecht kwijt en kon speculoospasta aan zijn wereldwijde opmars beginnen.
Bakkersspeculaas
Hoe zat het nou met die Nederlandse speculaas? Die wordt vaak verkocht als bakkersspeculaas. Vaak is zo’n voorvoegsel een veeg teken. Denk aan analoogkaas en banketbakkersspijs. Die spijs wordt gemaakt van witte bonen en niet van amandels. Er zit dus een geurtje van surrogaat aan het voorvoegsel bakker. Ersatz! Analoogkaas is nepkaas die op pizza, en cheeseburger zit.
Bakkersspeculaas lijkt echter gebruikt om een onderscheid te maken met ambachtelijke speculaas. De klassieke speculaaskruiden zitten er doorgaans wel in. Het is dus niet hetzelfde als speculoos. Noem dat maar analoogculaas.
Vandaag kwam op Linkedin iemand voorbij die trots was op zijn Marketing100 nominatie. Nog nooit van gehoord, en het betreft notabene de honderd meest invloedrijke mensen in marketing. Is dat een serieuze verkiezing of de zoveelste Vanity Award?
Wat is een Vanity Award? Dat is een verkiezing die georganiseerd wordt door een Vanity Publisher. Het businessmodel van een ijdelheidsverkoper komt er op neer dat hij mensen zo gek krijgt om te betalen voor iets dat ze zelf gemaakt hebben. Een bekend voorbeeld is het Wereldtijdschrift. Een ander voorbeeld zijn klassefoto’s die aan ouders en grootouders verkocht worden.
Er zijn wel meer varianten. Superbrands en later Coolbrands was ook zo’n parade van bedrijven die betaalden voor een erkenning. Kregen ze een glanzend koffietafelboek in ruil voor een fikse bijdrage.
Monetariseren100
De Marketing100 wordt georganiseerd door Marketingreport. Ze hebben een stuk of tien vergelijkbare rankings opgezet, dat is al een veeg teken. De prijzen worden uitgereikt op het M100 Event > 7 december in de Kromhouthal te Amsterdam. Genomineerden zijn genoemd door de abonnees op de nieuwsbrieven van de uitgever, en winnaars worden met hulp van het onderzoeksbureau MediaTest aangewezen. Kaarten voor het event zijn alleen te koop door genomineerden, zo’n zevenhonder in totaal. Een prachtig verdienmodel en een tekstboekvoorbeeld van Vanity Publishing.
Marketing100
Media100
Reclamebureau100
Influencer100
Mediabureau50
Nieuwsmedia50
Podcast50
Producenten50
Radio50
Tijdschriften50
Mede-eigenaar Bas Vlugt is dan ook de vleesgeworden netwerker. De oprichter van het Nederlands MediaNetwerk had er enige jaren voor nodig om uit te vinden op welke manier al die contacten te monetariseren zijn. Met een website en nieuwsbrieven valt niet zoveel te verdienen. Dat is aan Marketingreport ook wel te zien, want dat is een liefdeloos gemaakt webzine met uitgerekte foto’s.
Het was waarschijnlijk mede-eigenaar Peter Wybenga die geld zag in de verkoop van stoelen of tafels bij award events. De ijdele daalders zijn hen gegund, want zo lang mensen willen betalen om een veer in eigen gat te steken, moet je ze vooral niet tegen houden.
Als ik de stem van Michiel Romeyn hoor, denk ik aan Jiskefet. Bij de reclamespotjes van Milka slaat de twijfel echter toe. Is dat ironisch bedoeld: Teder Smaakt Beter? Toch loopt deze campagne van Milka Benelux al een paar jaar.
Zou deze slogan wortels in de Alpen hebben? Daar komen we slagzinnen tegen zoals: Weil Zartes Besser Schmeckt. In Duitstalige landen heeft zart zich ontwikkeld tot een advertising property van Milka, een stopwoordje. Dat kan ik nog wel volgen. Zart heeft immers behalve teder ook mals als betekenis. In Duitstalige landen bestel je bijvoorbeeld ein zartes schnitzel, een mals stuk vlees.
Maar de bron blijkt in Amsterdam te liggen, waar Wieden & Kennedy in 2016 begon met de Milka-campagne Tenderness is Inside. Daar is een complete zartes-positionering mee ontstaan. Ogilvy en andere WPP-agencies gaan daar sinds een jaar of twee mee door: Tender Tastes Better! Tender heeft mondgevoel. Zart voel je op de tong. Maar teder? Dat smaakt nergens naar. In theorie is de vertaling redelijk correct, maar gevoelsmatig klopt er geen barst van.
Multilul
Daarom snap ik waarom Michiel Romeyn is ingeschakeld. Het reclamebureau dat in het kader van global marketing de teder-vertaling moest lokaliseren, huurde een stem van de firma Multilul in. Ik herken dat wel. De klant is te stom om door te hebben dat hij verarscht wordt.
Een illustratie van het lage allooi is ook deze combinatie: proef de meeste tedere Milka ooit <..> nu nog romiger dan ooit… Wat rijmt er op ooit? Ooit!
Een scholier vertelde me dat hij geen kranten leest, maar het nieuws volgt via C’est Mocro – of eigenlijk Cestmocro aan elkaar geschreven. Datzelfde snapchat– en instagram-kanaal werd onlangs genoemd door S10 als haar belangrijkste nieuwsbron, naast de NOS die het nieuws ook als beeld presenteert.
De redactie verzamelt nieuws uit landelijke media in België en Nederland dat in hapklare brokken als meme gepresenteerd wordt. Het bereik van deze zender is 876K voor @cestmocro, 336K voor @cestmocrotv en 320K via snapchat, optimistisch opgeteld zo’n anderhalf miljoen.
Wie zit daar achter? In 2019 was Yassin van cestmocro (met petje) genomineerd voor een Veed Award als beste instagrammer. Dat zou de Nijmeegse rapper Yassin Lamsallak kunnen zijn, beter bekend als YS (Yassin / YStijd). Yassin Lamsallak heeft bovendien een tijdje gewerkt als eindredacteur bij FunX van de NPO.
Er is echter ook sprake van een Yassine en die zou cestmocro verkocht hebben. De Facebookgroep wordt geleid door mensen die beweren dat ze in Nigeria en Columbië gevestigd zijn, en om de profielfoto van cestmocro te herkennen moet je schijnbaar een OG (original gangster) zijn.
De speurtocht naar de bron levert niet zoveel op, behalve de waarneming dat cestmocro grotendeels op straatkrediet en bluf draait. Beoordeel het platform dan ook maar gewoon op zijn eigen merites. Vroeger of later krijgen ze een flinke auteursrecht-claim aan hun broek, want wat ze doen wordt niet gedekt door de persexceptie.
Oudere televisiekijkers herinneren zich Frits Lambrechts als een linkse kleinkunstenaar, een hardcore communist. Als geboren Amsterdammer deelde hij zijn overtuiging met een lach en een snik, en maakte hij van zijn hart geen moordkuil. In 1993 nam hij afscheid als Hoofdpiet in de jaarlijkse Sinterklaas-soap van de publieke omroep omdat het festijn hem te commercieel werd.
Dertig jaar na dato lijkt het bezwaar tegen de commercie helemaal verdampt. We zien Lambrechts als schoonvader reclame maken voor Jumbo. Toch prachtig dat er ook Brabanders geboren worden in Bos en Lommer, nietwaar. Die spotjes zijn leuk om te zien. Maar bij Smienk zinkt het niveau wel snel. Daar zien we Lambrechts gierend van de lach in de traplift zitten. All the way to the bank, zouden ze in Engeland zeggen.
In de jaren negentig was Lambrechts overigens ook al ingehuurd voor spotjes van Gamma. Een beetje flauwe humor. Hij vertelde in 2015 aan het Parool dat hij weleens een foute klus deed. “Ik ben ook geen heilig boontje. Ik heb ook klussen gedaan waarvan ik later dacht: nou, Lambrechts… Het corrumptieve zit in de mens ingebakken. Hij zal er altijd in slagen er een rotzooi van te maken.” Dat compenseert Lambrechts dan weer met pro-bona werk voor politieke partijen en goede doelen.
Wat voor reclame mag je verwachten van een crypto-handelsplatform dat zichzelf Bitvavo noemt en beweert in Nederland al meer dan een miljoen gebruikers te hebben? Megalomaan misschien?
Het reclamebureau Dept bedacht een verhaaltje over een man die door de woeste elementen van storm en zee vliegt of valt, om uiteindelijk op een levensgroot logo van Bitvavo te belanden. Je hoort de executive creative director al enthousiast roepen: “Eureka, rots in de branding!” Plat idee, bombastisch uitgevoerd.
Op de info-pagina’s van Bitvavo is te lezen dat ze in 27 landen actief zijn en meer dan een miljoen klanten hebben. In de commercial wordt gesproken (Engels) over 1 million users en in de ondertiteling zien we de vertaling: 1 miljoen Nederlandse klanten.
Nou weet ik niet precies wat ze onder gebruikers verstaan, maar ik vrees dat Bitvavo ietwat overijverig de indruk probeert te wekken dat handel in bitcoins gemeengoed is. Dat is het niet. De lemmingen storten zich niet massaal in de afgrond die crypto currencies zijn. Bovendien is het aantal gebruikers in 27 landen iets anders dan het aantal klanten in Nederland.
AFM: 1,2 miljoen crypto-beleggers?
De cryptomarkt valt grotendeels buiten het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en ook DNB beperkt zijn bemoeienis tot registratie om een oogje te houden op witwaspraktijken, maar de AFM monitort ontwikkelingen wel. Zo heeft marktonderzoeksbureau IPSOS vorig jaar in opdracht van de AFM onderzoek gedaan om vast te stellen hoe beleggers denken over crypto-currencies. Volgens IPSOS zijn er 1,2 miljoen Nederlanders die geld stoppen in crypto en de AFM neemt dat aantal zonder voorbehoud over.
Hoe komen ze aan dat getal? Dat hebben ze van GfK geleend. Het onderzoeksverslag van IPSOS is een blend van twee kleine onderzoeken onder crypto-bezitters (Beleggers n=148) en (Niet-beleggers n=254) dat vervolgens geprojecteerd is op onderzoeksresultaten van een veel groter panel (n=33.900) van GfK. In dat laatste onderzoek zou 8% van alle deelnemers boven de achttien cryptocurrencies bezitten: 1,18 miljoen.
Een ander onderzoeksbureau komt met nog grotere getallen. Kantar heeft eind 2021 onderzoek gedaan onder 43.353 Nederlanders boven de zestien, waarvan een slordige 11% aan de slag is met cryptocurrencies. Volgens dit onderzoek Crypto Investor zouden er al 1,6 miljoen mensen zijn die crypto gekocht hebben, en komen er dit jaar nog eens 400.000 bij. Kantar heeft ook gevraagd welke platforms gebruikt worden, maar die info is niet openbaar. De onderzoekers merken met betrekking tot de claim van Bitvavo echter wel op dat het aantal mensen dat een app downloadt niet hetzelfde is als het aantal actieve gebruikers.
Toch wel gemeengoed?
Anderhalf miljoen Nederlanders die bitcoins en andere crypto-tegoeden bezitten: dat is toch tamelijk massaal. Volgens het onderzoek dat in opdracht van AFM is uitgevoerd, ziet de helft van alle bezitters hun belegging in crypto als een gokje en betreft het niet meer dan 500 euro. Hopelijk heeft AFM ook inzage in het onderzoek van Kantar, zodat de resultaten van beide panels vergeleken kunnen worden.
Dan zou ook eens vergeleken kunnen worden of het aantal gebruikers van specifieke platforms zoals uit het panelonderzoek naar boven komt vergelijkbaar is met de werkelijke aantallen. Panelonderzoek vertekent de realiteit soms, omdat de antwoorden gegeven worden door mensen die voor een kleine beloning meedoen aan online onderzoek, dus daar zit een voorselectie in.
Kantar werkt met Nipobase dat Nipoints uitdeelt en ook GfK geeft punten weg die ingewisseld kunnen worden voor kooptegoed bij Wehkamp en Bol.com. Dat gratisgeld trekt vooral lager opgeleiden en lagere inkomens aan, dus de onderzoeksresultaten dienen statistisch aangepast te worden om ‘representatief’ te zijn voor andere groepen. Bovendien heeft zo’n panel bovengemiddeld veel deelnemers die veel tijd online besteden. Oftewel: meer crypto-nerds! Daarom zijn controlevragen van belang.
Naschrift 1 (eind juli)
Multiscope publiceerde eind juli 2022 onderzoek (Cryptovaluta Monitor) waaruit zou blijken dat inmiddels 1,9 miljoen Nederlanders cryptocoins bezitten. Ruim 70% is man en de leeftijdsgroep tussen 18 en 34 is oververtegenwoordigd. Oeps, zo wordt mijn bezwaar tegen die 1 miljoen van Bitvavo wel lastig. Toch een paar kanttekeningen. Multiscope zegt dat het aantal sinds het vorige onderzoek in 2018 met een miljoen is toegenomen. Dan zouden er in 2018 reeds een kleine miljoen geweest moeten zijn, terwijl dat miljoen volgens Kantar pas eind 2020 in beeld kwam.
Is denkbaar dat het aantal crypto-beleggers twee jaar lang rond de miljoen geschommeld heeft, om vervolgens in 2021 weer te gaan groeien tot het dubbele? Ik vrees dat deze verschillen door de panels veroorzaakt worden. Multiscope heeft een steekproef van 4071 gedaan in een panel van 140.000 consumenten die meedoen voor de kans op een boekenbon. Kantar maakt gebruik van Nipobase en GfK heeft zijn eigen panel.
Overigens zou uit onderzoek (n=1037) van Gallup blijken dat het aantal crypto-beleggers in de VS sinds 2018 verdrievoudigd is. Van 2% stijgt dat naar 6% van de bevolking, met name beleggers in de leeftijdsgroep tussen de 18 en 49. Dat is echter de helft van de 11% die Kantar noemde.
Naschrift 2 > De Reclame Code Commissie (oktober)
Als DNB en AFM geen toezicht houden, heeft de Reclame Code Commissie misschien wel een mening over de claim van Bitvavo dat meer dan 1 miljoen Nederlandse klanten kiezen voor dat platform. Ik vind die bewering onwaarachtig en onwaarschijnlijk, maar vooral oncontroleerbaar. Daarom heb ik begin mei een klacht ingediend. Nou is de wettelijke definitie van misleiding zodanig dat bij oncontroleerbare claims de bewijslast omgekeerd wordt, mits de klacht duidelijk gesteld wordt. Dus moest Bitvavo bewijzen dat ze inderdaad meer dan 1 miljoen Nederlandse klanten hebben. Dat deden ze met een getekende directieverklaring.
Dat leek me een bewijs uit het ongerijmde. Iedere directie kan wel met een verklaring komen om elke willekeurige claim te vrijwaren van klachten. Zo verdrink je het kalf voor het hek van de dam is. Daar trapte de RCC dus niet in. Het oordeel op 21-07 (pas gepubliceerd nadat het beroep was afgehandeld): Bitvavo wordt aanbevolen op deze wijze geen reclame meer te maken. Zie ook berichten in Emerce en Quote. Bitvavo had nog een aanvulling bij het bericht in Quote. De directieverklaring was onder ede afgelegd bij een notaris. Alsof dat enig verschil maakt.
In Beroep
In beroep zette Bitvavo zwaarder geschut in. Een speciaal ingehuurd legal team (De Roos Advocaten) had een notaris (Core Notariaat) gevraagd te bevestigen dat relevante data te vinden waren in een speciaal gemaakt verslag van een accountant & IT auditor (Endymion). Daarvoor diende wel de definitie van klant aangepast te worden, want user is eigenlijk gebruiker. De notaris bevestigde dat de accountant in de database van Bitvavo had gezien dat er meer dan 1 miljoen aanmeldingen uit Nederland geregistreerd waren, want er waren meer dan 1 miljoen e-mail adressen bevestigd. De advocaten van Bitvavo voegden daar aan toe dat het begrip klant en gebruiker ook nog eens ruim uitgelegd kon worden.
Dat was simpel te weerleggen. Vanaf drie verschillende mail-adressen werden door één persoon drie nieuwe aanmeldingen bij Bitvavo gedaan. Zo werd aangetoond: drie aanmeldingen zijn niet drie unieke gebruikers. Dus 1 miljoen aanmeldingen zijn niet perse 1 miljoen unieke gebruikers. Bovendien blijkt uit de definitie van user en account in de Algemene Voorwaarden van Bitvavo dat van elke gebruiker verwacht wordt dat die een account heeft geopend en dus in bezit is van wallets om transacties te verrichten. Het aantal gebruikers met een account en wallets is niet meer dan 1 miljoen. Dat wordt notabene bevestigd door de waarnemingen van de accountant die was ingehuurd. Bitvavo levert zo zelf het bewijs dat er niet meer dan 1 miljoen klanten of zelfs 1 miljoen gebruikers zijn.
Niet in Beroep
Aan behandeling kwam het College van Beroep niet toe, want Bitvavo trok op 7 oktober zijn beroepschrift terug. Een scherpslijper kan nu beweren dat de directie van het bedrijf onder ede een onwaarheid heeft verkondigd. Een milder oordeel is dat die directie zich heeft laten meeslepen door commercieel enthousiasme. De tikkenteller is de 1 miljoen voorbij; we hebben meer dan een miljoen registraties! Maar daar had ook een nuchtere vraag tegenover moeten staan. Hoeveel van die 1 miljoen doen echt zaken met ons? Dat getal houdt Bitvavo onder de pet. Dat mag natuurlijk, maar maak er dan ook geen reclame mee.
Naschrift 3 > Affiliates
Een volgende klacht bij de Reclame Code Commissie is gericht op het gebruik van affiliates en referal marketing in deze bitcoin business. Zoek op de naam van een willekeurig groter platform zoals Bitvavo, Coinmerce of internationale spelers zoals Binance, FTX of Coinbase in combinatie met reviews en vrijwel elke ‘onafhankelijk recensent’ blijkt betaalde backlinks te plaatsen op zijn site, zonder te melden dat het om betaalde reclame gaat. Dat is wel een vereiste van reclame, ook voor publishers die nieuwssites beheren, nieuwsbrieven verzenden of actief zijn op social media. Omdat er sprake is van een beloning, kan ook de adverteerder daar op aangesproken worden.
De adverteerder heeft de regie, dus die kan van affiliates verlangen dat er een correct beeld wordt geschetst. Niet alleen van de samenwerking. Maar ook van het toezicht door De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Nu melden de grote Nederlandse handelsbedrijven dat ze geregistreerd zijn bij DNB, maar ze verzuimen om duidelijk te maken dat het toezicht zich beperkt tot wat vereist is volgens de Wet ter voorkoming van Witwassen en Financiering Terrorisme (Wwft) en niet de Wet op het Financieel Toezicht (Wft) waar alle financiële instellingen onder vallen. Er is dus in feite geen echt toezicht op al deze bitcoin-bankiers. Zij verpakken de leugen in een halve waarheid, en laten die voor een grijpstuiver verspreiden.
Wtf Wft!
Zulk gedrag is niet alleen in strijd met de Nederlandse Reclame Code maar ook een overtreding van de Wet op Oneerlijke Handelspraktijken. De vermelding van registratie bij De Nederlandsche Bank zonder te verduidelijken dat het geen toezicht betreft in het kader van de Wft die voor andere financiële instellingen geldt, is een misleidende omissie op grond waarvan overeenkomsten mogelijk vernietigd kunnen worden.
Zowel het ontbreken van een duidelijke reclame-aanduiding als de eenzijdige informatie over toezicht door DNB en AFM zou een aandachtspunt moeten zijn voor de Verenigde Bitcoinbedrijven Nederland (VBNL) die zich inzet voor de reputatie en integriteit van Nederlandse bitcoin-bedrijven.
Naschrift 4 > Commerciële Backlinks
Klik op deze link, open een account bij Bitvavo en ik krijg 15% commissie op alle handelskosten die jij betaalt. Mag ook deze link zijn die je naar Coinmerce leidt.
Beheer cookie toestemming
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
